Het valt vrouw I op dat ik steeds ‘ik ga wel even,’ zeg, mocht er iets op het standaardboodschappenlijstje staan. Dagelijks kom ik nu in AH. Wat speelt hier? De vierde keer is het raak en zie ik haar die ik ‘Arib’ noem bij de beslagen deuren van de viskoeling. “Je stalkt me toch niet, hè?” Een vrolijke kop kijkt me aan. “Je spreekt het uit als ‘stolkt,” kan ik niet laten te antwoorden, en “nee ik jaag op anderhalf pond onverpakte elstar.” Ik verbaas me over haar Riffijns-Groningse tongval. Ik zie een wel erg rechte knip in haar jeans ter hoogte van de rechter knie of iets erboven. Ze volgt mijn ogen. “Ja, zelf ingeknipt, scheelt een stuk met de dure scheurmerken,” lacht ze. Zie ik een diamantje in een boventand rechts? Een dikke zware vlecht krult zich om haar nek als een slapende boa constrictor. Alsof er niet een week tussen heeft gezeten pakken we ons gesprek weer op. Moeiteloos. Voor de geplastificeerde, gekoelde, gefileerde vissen. “Voor mijn studie moet ik naar een school.” Ha, leuk,” reageer ik enthousiast. “Een witte,” vervolgt ze, zuur klinkend. “Montessori ook nog.” Mmm, denk ik, weet ze dat ik een onderwijsachtergrond heb? “Ken je Red ons, Maria Montanellli van Herman Koch?” vraagt ‘Arib’. De a’s van Maria klinken Gronings, beslist Noordoost-Gronings, zeg maar uit de buurt van Uithuizen en het ‘Montanelli’ is onvervalst Siciliaans. “Zeker, Kochs boek is een heerlijke relativering van het speciaal bijzonder onderwijs,” zeg ik terwijl ik geniet van de constatering een gezamenlijke hobby te hebben, “staat in de top-vijf van HAVO-vijfleerlingen en VWO-6’ers.” Voor de gerookte forel, zalmsnippers en brado’s die bij AH gerookte haring heten praten we rustig verder, de andere klanten en vakkenvullers lopen voorbij. Witte scholen zijn als studiosportredacties met enkel mannen in baasfuncties: je moet het niet willen. ‘Arib’ gaat verder: “Is het normaal dat scholen dure bijlessen verplicht stellen?” Daarna gaan we verder over Studio-Sport-verslaggevers die meer hun eigen meninkjes willen verkondigen dan die van door hen geïnterviewde sporters. We zijn het sprekend met elkaar eens dat de omstanders, de meelopers op de NOS-sportvloer hun taak hebben versaagd. Toen huisvader/sneue schuinsmarcheerder Egbers zijn jonge vlam dumpte nadat mevrouw Egbers erachter was gekomen, en Egberts een vuige pestexercitie begon, hadden niet alleen zijn bazen maar ook de toekijkende collega’s moeten optreden. “Je kunt het één op één met pestgedrag op scholen vergelijken,” concludeert ‘Arib’ wijs. Met mijn elstars in een herbruikbaar zakje ga ik verder, ‘wanneer zie ik je weer?’ denkend.
We hebben de zesde les Gronings achter de kiezen. De groep dunt uit als kruinen van Noordpolderzijlbewoners. Bijna 30 procent is absent. Eén cursist is permanent afgehaakt, één studente mis ik al drie keer en drie zijn vanavond verhinderd. Groningse lessen volgen is als je relatie of tuin onderhouden. Of als Caroline van der Plas ervan overtuigen dat de boeren toch echt de kern van de stikstofproblemen zijn. Of Max Verstappen of Bouke Mollema laten inzien dat ze door in Monaco te wonen ordinaire belastingontwijkers zijn. Je moet je stinkende best doen en doorzetten. Dit is de beste les tot nu toe, iedereen krijgt voldoende spreektijd. De juf neemt de huiswerkmakers serieus, die kunnen laten horen wat ze ervan gemaakt hebben. Ik denk terug aan vroeger, mijn MAVO-viergroep in Oosterhesselen, sommigen deden graag huiswerk, anderen poetsten de plaat.
Was ik ouder van een studierichting zoekend creatief kind, moest ik een neef of nicht adviseren, ik wist het 
wel. Naar Kunstacademie Minerva luidde mijn stellige advies. De open dag laat steken vallen (personeel zonder badges, de werklokalen aan de Peaediniussingel allemaal ledig en de straat niet peukenvrij), maar het overige gebodene biedt genoeg perspectief voor de met artistieke genen getooide, zoekende middelbareschoolverlater en zoveel meer dan de van Minerva afgescheiden Klassieke Academie. Er zijn meer dan 55 nationaliteiten; en de kosten zijn voor EU-studenten € 2.209,- en daarbuiten € 7.900,-. Ik spreek docenten Klug en Groenenberg. 
Een docent en een student lichten het toegestroomde publiek voor. In steekwoorden: de opleiding is multidisciplinair, met in het eerste jaar een aanbod van alle richtingen. De studie is meer gericht op vragen stellen dan antwoorden geven. Ontwikkelingsprocessen en zelfreflectie zijn belangrijker dan producten. Circa 40 % van de studenten in de Autonomous Fine Art-richting wordt kunstenaar. De instructies en conversaties zijn in het Engels (hoewel klaarblijkelijk de aanduiding ‘Smokefree Area’ nog wat moeilijk blijkt te zijn). Van studenten wordt een nieuwsgierige, ambitieuze houding gevraagd. Op donderdag is er een gezamenlijke vegamaaltijd. Naast praktische vaardigheden ook filosofie en kunstgeschiedenis.
De muren een spatie- en interpunctieloos scrabblespel: 44.000 beletterde tegels die samen de verklaring van de rechten van de mens vormen. Parijs bezoeken betekent Frans spreken waar mogelijk.
Die geven het gebouw een welhaast Calvinistisch-zuinige uitstraling, vergeleken met de roomse kerken die overlopen van pompeuze, gelijkvormige, bijna anti-artistieke, goedkope maar tegelijk dure bombast. De woestijngodsdienstvertegenwoordiger praat me aan dat ik open moet staan voor allerlei betekenislagen in de koran.
Een kunstenaar in het kunstenaarsverzamelgebouw Rue Rivoli 59 legt me uit dat hij geheel zelfstandig op jacht is naar een uitgever voor zijn illustraties bij een boek van Kipling. Een net niet mensenschuwe suppoost in het – gratis toegankelijke – Musée de la vie Romantique deelt mijn verrassing bij het zien van de onbekende Nederlandse meester Henry Scheffer, die ondanks dat hij in Dordrecht werd geboren, hier gewoon een Fransman wordt genoemd. 
Met gitarist Lucas uit Brazilië heb ik een genoeglijk alle kanten op fladderend gesprek op een bankje in de zon voor de Sacré Coeur. We bespreken elkaars interesses en leefwijzen en spreken af het gesprek nog eens voort te zetten in Parijs, Porto of Groningen.
De moeder aller tochten wordt hevig opgeschud door harde wind. Buienradar voorspelt voor zondag in midden en Zuidwest-Friesland westenwind kracht zeven. ‘Transport en Logistiek Nederland’ meldt dat bij deze wind ongeladen vrachtwagencombinaties kunnen omkiepen. Hijswerk met mobiele kranen wordt gestopt. Wapperende vlaggen gaan bij deze wind rafelen, zeven lagen Staphorster rokken staan bol als parachutes boven veteranenparades. Deze omstandigheden maken het fietsen van een meer dan 200 kilometer lange tocht tot een uitdaging, maar niet onmogelijk. De organisatie krijgt veel annuleringen, maar ziet geen noodzaak de tocht af te gelasten. De websiteteksten leggen de nadruk op het heroïsche. Speelt bij zwaartekrachtsporten als abseilen, skiën, kitesurfen, schommelen en schansspringen enkel de techniek van voortbewegen een rol, met keiharde wind door het Friese platteland sjorren, sleuren en stoempen vergt een combinatie van soepele beenspieren, brute kracht, een ongekende longinhoud en kouderesistentie en oneindig doorzettingsvermogen.
Brusselmans’ nieuwste en volgens sommigen zijn beste, doet denken aan wandelen over de Grote Markt: het kost me meer moeite dan ik wil toegeven. Ik kom niet verder. Zeker, de zinnen zijn foutloos neergeschreven zoals de klinkers deskundig op hun plek zijn gehamerd. Lichtelijk bol als je door je knieën zakkend over het plein kijkt, waar regenplassen geen kans hebben om blijvend te zijn en waar kinderen de kans wordt ontnomen zichzelf spiegelend te bekijken. De klinkers klemmen zichzelf vast als de magere ideeënwereld van Hugo Borst aan praattafels, waar Borst neerbuigend drievoudig doelpuntenmaker Wout Weghorst kleineert zonder een argument te noemen. Borst etaleert z’n eigen stoffige, benepen, kleinsteedse, bedachte, fake-superioriteit over grote mannen uit Oost-Nederland die wel kunnen scoren. Aan de zuidzijde van Groot Maart loopt een zilverkleurig pad van vierkante keitjes. Recht en hoekig als de ideeënwereld van Gert Seegers. Haaks als Koen Schuilings kaaklijn. Hard als de blikken van protesterende aan landbouwsubsidie-infuzen verslaafde boeren. Fantasieloos als aanvalspatronen van FC Groningen. Groningen dat een landelijk onderzoek naar Groenste Steden aanvoerde doet zichzelf tekort. Vergeten zijn creatieve, krullende looplijnen. Speelse hellingbanen voor skatende pubers. Groene grasperken. Wulpse acacia’s. Bloemenborders van Piet Oudolff zoals voor de Der A-kerk. Een fonteintje. Vijvers. Wandelaars dolen zielloos en wanhopig rond, vergeefs zoekend naar plezier van de landschapsarchitect.