Simmertún

De sêfte wyn biweegt

jasmyn, laurier en hop,

de sinne stekt hwer’t sy wol,

foaral har rêch en nekke.

Hy slút syn eagen gau

en sjocht in swatte stip;

it skerpe ljocht omheint

har holle, de hierren waeije.

Har rêch biweegt earst net,

dan set sy de gong deryn.

Genietsjend krollet syn mûle,

syn rêch, hy likket har ear.

Syn eachhoeke registrearet

koartsich bisyk op ’t paed.

De spanning rint hurd op

en hurder noch wer ôf.

Foreale jout hy har in tút;

fanwegens it moaie waer

dit jier al foar de alfde kear.

What dochs in prachtsimmer!

Goadinne Suzette

Sa’t mem wat sneinse kleantsjes naait

it bern yn muoikes snobguod graait

De swarte kat de hûn syn rechje aait

Gjin man de hjittens fan de hoer van Babel daait

En pake Jan oan kekke knoppen draait

De skildersfaem oer ’t flierkleed klaait

It kealtsje molke fan de buorfrou snaait

Bepaalt, beskriuwt goadin Suzette at en

faaks ek hoe it deistich wyntsje waait

(Godin Suzette / Zoals moeder wat zondagse kleertjes naait / het kind in tantes snoepgoed graait / de zwarte kat het ruggetje van de hond aait / geen man de hitte van de hoer van Babylon verdraagt / en opa Jan aan kekke knoppen draait / de schildersmeid over het vloerkleed knoeit / het kalfje melk van de buurvrouw snaait / bepaalt godin Suzette of en vaak ook hoe het dagelijkse windje waait) 

www.suzettebousema.nl

Seis oere tús, van Nynke Laverman, een vertaling

link seis oere thús

Ik hoor de tekst ‘Seis oere thús’ van Nynke Laverman bij de start van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 en ik krijg spontaan kippenvel als schilderinspiratie bij het zien van werk van Gerhard Richter. Met een zeer prettig gevoel val ik terug in mijn Friese jeugd. ‘Seis oere thús’ hoort in het rijtje ouderlijke frasen als: Hannen waskje (was je je handen even?), dikke tút (je hebt een dikke zoen verdiend), net gûle (niet huilen, man), húswurk dien? (heb je je huiswerk af?) klompen út (doe je klompen eerst even uit), krijst een ryksdaalder (je hebt een rijksdaalder verdiend), earst nei fraechlearen (eerst naar catehisatie, hoor); in slokje? (kan ik je iets te drinken aanbieden?)? ferske leard? (heb je je (psalm)versje geleerd?) trochspiele! (doorspoelen!) hast een sloefke yn’e bûse? (heb je wel een condoom bij je?)

Seis oere thús is een onalledaagse liedtekst. De tekst rijmt niet, de zinnen lijken op het eerste gezicht verbinding te missen en er is originele beeldspraak: ‘Met gisteren achterop heb je altijd tegenwind.’ De melodie vergt meer van mijn geheugen dan prettig voor mij is, maar het refrein nestelt snel op je harde schijf als een foto van Carola Schouten, Pia Dijkstra, Silvana Simons, Agnes Kant of Silvia Witteman.

SEIS OERE THÚS
Kom dyn nêst út jonge / It nêst waarm fan ferline / Skuor iepen de gerdinen / Spring derút de dei is nij / Hearst de klokken / De takomst ropt om dy / Mei juster achterop / Hast altyd tsjin ’e wyn yn / Doar dysels opnij te finen / Flean dyn eigen skaad foarby / En fluitsje / Fluitsje dy wer nij / En de klokken se sjonge / Se sjonge foar ús /
Seis oere thús / Seis oere thús / En de klokken se sjonge / Allinne foar ús / Flean de wrâld yn myn jonge / Seis oere thús / De fearten fol mei âlde kij / Dy’t oeral wat fan fine / Lit de sinne foar dy skine / Hear de fûgels, do bist frij / Fiel de grûn fiel dy bûn / Foar altyd ferbûn oan dy / En de klokken se sjonge / Se sjonge foar ús / Seis oere thús / Seis oere thús / En de klokken se sjonge / Allinne foar ús / Flean de wrâld yn myn jonge / Fertel my watsto net witst / En ik folgje en ik folgje / Ferjit fan wa’sto der ien bist / Want ik ken dy / Nim my mei yn dyn dreamen / Nei wêrsto noch net bist / Set dyn tosken yn in nije tiid / Set dyn tosken yn in nije tiid / Koor: En de klokken sjonge foar ús / Seis oere thús / Seis oere thús / Set dyn tosken yn in nije tiid / Lead: Op lange skonken skiednis stiest / De bonken fan wa’st juster wiest / Mar de kleuren binn’ ferwosken / Set dyn tosken yn in nije tiid / Set dyn tosken yn in nije tiid / Fertel my wa’sto hjoed bist / En ik sis dy dat it goed is / Datst my allang yn ’t bloed sitst / Datst my allang yn ’t bloed sitst / Ik wol witte wat dyn dream is / Wa’st allegear noch mear bist / Ast al it âlde stean litst / Ast al it âlde stean litst / Om te fleanen om te fleanen om te fleanen

ZES UUR THUIS
Kom je nest uit jongen / Het warme nest uit het verleden / Scheur de gordijnen open / Spring eruit, de dag is nieuw / Je hoort de klokken / De toekomst roept je / Met gisteren achterop / Heb je altijd tegenwind / Durf jezelf opnieuw te vinden / Vlieg je eigen schaduw voorbij / En fluit / Fluit je weer nieuw / En de klokken zij zingen / Ze zingen voor ons / Zes uur thuis / Zes uur thuis / En de klokken, zij zingen / Alleen voor ons / Vlieg de wereld in mijn jongen / Zes uur thuis / De vaarten vol met oude koeien / Die overal iets van vinden / Laat de zon voor je schijnen / Hoor de vogels, jij bent vrij / Voel de grond, voel je gebonden / Voor altijd gebonden aan jou / En de klokken, zij zingen / Zij zingen voor ons / Zes uur thuis / Zes uur thuis / En de klokken, zij zingen / Alleen voor ons / Vlieg de wereld in mijn jongen / Vertel mij wat jij niet weet / En ik volg en ik volg / Vergeet van wie je er een bent / Want ik ken jou / Neem mij mee in je dromen / Naar waar je nog niet bent / Zet je tanden in nieuwe tijd / Zet je tanden in nieuwe tijd / Koor: En de klokken zingen voor ons / Zes uur thuis / Zes uur thuis / Zet je tanden in nieuwe tijd / Lead: Op lange benen geschiedenis sta je / De botten van wie je gisteren was / Maar de kleuren zijn verschoten / Zet je tanden in nieuwe tijd / Zet je tanden in nieuwe tijd / Vertel mij wie jij vandaag bent / En ik zeg je dat het goed is / Dat jij mij al lang in het bloed zit / Dat jij mij al lang in het bloed zit / Ik wil weten wat je droom is / Wie jij allemaal nog meer bent / Als je al het oude laat staan / Als je al het oude laat staan / Om te vliegen om te vliegen om te vliegen

 Nynke Laverman

De stim fan wetter

De einetael van memme-ein en lytse pykjes
Draegt helder oer de romme feart
Sy boartsje op it wetter

Sjoch dêr, een kikkert kweaket lûd
En weaget syn kans op proai
Hy dreamt fan letter: grouer, fetter

In boer stapt neist de boat en flokt en sweart
Syn frou sjocht op, har eagen speie fjûr
In frommes’ lûd heart altyd better

In fisker stoarret nei de strakke tried
Is bliid en núndert seft in sangkje
Mei alles om him hinne: de stim fan wetter

Sneintemoarn

Mantsjemachtig set it spul der op út,
nei it tsjerkhôf neist it hartekampke;
it is kâld en de mûtsen hingje skeef;
wiete tsjûke stikken snot rinne as
trochseane sopgriente lâns de mûlen.

Heit is yn’e slach mei omke Anne of
wie it Jabik-om? Nee, fansels, dy wie
dochs noch gjin omke, (mear noch Jappie
mei de anti-roas boarstel). Wacht,
der wâdet ien troch in droege sleat.

In stik of trije tôgje mei in plastiken
tasse dy’t fier opwaait; de sneinse skuon
traapje yn in poele foar it sulveren hek,
it slot pipet as de kreake yn’e krystnacht;
nei goed oardel oere binne de beammen keal.

Nije wike sil de jierdei-besite fan mem
de poaten wol wer brekke oer fjouwer yn e
gong útstoarte doazen kastanjes en sa’n
sân tûzen ikels; dit jier sûnder dopkes.

Heit

Sneintemoarn, de tsjerke efter ús,
de preek úttize,in leafol wurk,
gleskeguod op tafel, in jonkje as twa
efter it knopsgat fan it maatpak,
boartsjende bern oer de flier &
heit sit en stiet as’t knypt
wer foar de radio, te wyld
slaan syn hannen rom yn it rûn;
fotolistkes -sjoch ik der Klaasom
mei Jan en Lys fan’e Westerein?-
skodzje op ’e maat fan syn lea
en nea, nea seagen wy him losser;
de holle skean, smook fan de ieuwige
Golden Fiction imitearet de hillige geast
en heit is wer de dirigent.

Bitinken

De sneinse boesgroentsjes mei
swartich útsleine kraachjes,
in skuort jaske, leit mem oer
de foarkeamerstoel lofts fan
wer ’t ik – siik, skoaltsjesiik? –
lis. Heit skeart himsels,
neist it trochjoulûk
wylst ‘er in kopke thee gleon-
hastich trochslokt. De punten
fan syn himd luorkje nijsgjirrich
troch de pipen fan syn ûnderbroek,
mar as er sit sjocht nimmen it.

Wa hat dan weet fan lytse Bjinse
van Jan-om en Tjetsje-muoi, dy’t no
mei in fiersten te âld wiif
-mei in stikmennich bern – húsmannet?

12 july 1969

elke soele saterdei as postrinder it gat
op it fytske en de sinne yn ‘e mjitte;
ûnderweis masters neiste wyskes sjonge

nei it ljuenske folk fan ‘e Triemen
en ‘e Sweach de rjochte Westereinders
yn koar: hwa bist dû frjemd mantsje?

ik bin ien fan Sjoukje fan Klaes en Jels;
it swit ron my mei stjalpen fan ‘e kop
oer de foarfoarke yn ‘e moude sânpaeden

foaral by ’t simmerdei hie’k slim nijs
oan sahwat healbleat glei froufolk, fan
dy glêdde, wyte bantsjes yn ’t skouderfleis

23 Desimber 1963

De grize âlde doazen komme del fan ‘e
fliering út beppe’s kast en it wurk
kin begjinne: de twaling set útein
nei de platte brêge om in amer
giel sân; beammen ferneare gjin swarte grûn.

Dêr binne se dan: it sulveren fûgeltsje
mei de trije trochskienende fiskehierkes,
it griene doaske mei echt teijend iis,
in bearke, njoggen snieballen en krapoan
fjouwer meter wite slinger yn ‘e tiis.

De brutsen pyk wurdt lime, de kearskes,
ree yn ‘e koperen knipers, wachtsje op
mem (o, konkurrinte fan Maria!) har ljocht;

en de bern hâlde harren fêst by it idee
fan it neakene jonkje, och mantsjemosk
mei kjel einefel, neat hast om ‘e lea.

Atsje

yn ‘e jeugdtsjinstkommisje siet ik
en sneins hie’k goed sicht op Atsje
mei de reade wangen en ieuwich yn
it breide, fierstente koarte truitsje

wylst ik heal harke nei dûmny
dy’t orakele oer kwea en fergift
en derby knypeage nei de trije
teenagers ûnder syn gehoar, betocht ik

hoe’t ik it oanlizze soe ûnder it
fraachlearen; neist har te sitten
doast ik fanselst net, noch leaver
hong ik oan’t krús op Goedfreed

jûns, op ‘e side, de iene knibbel
wat omheech, bûsdoekje yn ‘e hân,
frege ik mysels ôf wa’t my dochs dat
dekselske oflûkken leard hie