De mensen van Molenhuis, portretten van Peter Siebesma

De 25 geportretteerde koppen die Siebesma schilderde na bestudering van zwart-witte foto’s voelen zich in de kerk van Onderdendam thuis als fluitenkruid naast akkers. De kleuren zijn ingetogen als het sleetse vaalgele en olijfgroene kerkinterieur. Indringende kleuren zouden niet bij de hoofden hebben gepast. We zien serieuze gelaatsuitdrukkingen van mannen en vrouwen uit de tijd dat mensen niet oud werden. Ongepolijst, alledaags, op het norse af. Groningers zijn geen lachebekjes.

Jacob Molenhuis maakte de foto’s tussen 1920 en 1960. Hij werd beroemd doordat enkele foto’s werden opgenomen in het Amerikaanse Photography Book of Phaidon (2000), met werk van 500 internationaal bekende fotografen, waaronder dus Molenhuis.

originele foto uit Phaidon

Na je pensionering een opleiding aan een kunstacademie voltooien is één ding. De ambitie om 25 gefotografeerde Groningers in kleur te schilderen volvoeren een tweede. Dat het een ingewikkelde klus was kunnen we zien. Bezoekers wordt de gelegenheid geboden de werken van nabij te bekijken. Je ziet de neushaartjes, je ruikt bijna de adem van het pre-elektrische tandenborstel tijdperk. Sommige geportretteerden ogen wat statisch en hebben een glimmende huid. Maar de belijning is prachtig, Siebesma’s toets doordacht en consistent. De 25 vormen een hechte eenheid.

Van veel koppen is een naam of een beroep bekend. Van een (inmiddels) kleiner  aantal niet. De anoniemen zijn de best gelukte werken. Als je ze aankijkt, kijken ze terug. Ze willen je iets vertellen, maar aarzelen nog wat. Emoties als opwinding, euforie, blijdschap zijn ver te zoeken. Dat geeft de koppen iets vlaks, misschien iets nors. Maar om dat nu trots te noemen zoals Groningers graag doen… Misschien ongenaakbaar, bescheiden, achterdochtig, stug. Maar ook krachtig en zelfbewust. Een psycholoog zou er wel raad mee weten.

DE KERK in Onderdendam is een Amsterdamseschoolgebouw. Mooi glas-in-lood, kleinschalig, ritmisch, Gronings. Kenmerkende details in de houten kerkbanken zijn nog wel zichtbaar maar in de jaren 70 vakkundig weggeschilderd. Tegelijk met Siebesma’s portretten (nog te zien tot eind augustus) zijn er hoeden, persglas en klokken tentoongesteld. In de consistorie is een fijne collectie memorabilia, van Meccanodozen tot werktekeningen van de aan de kerk vastgekleefde pastorie. Van een piano in Amsterdamseschoolstijl tot blokpuzzels.