Presentatie boek ‘Vier handen, één brein’, Bach-cantates door Euwe en Sybolt de Jong

In de Martinikerk wordt vandaag (zondag 16/11/25) het boek ‘Vier handen, één brein’ gepresenteerd en de (tiende en) laatste cd met arrangementen van Bach-cantates, vierhandig gespeeld door Sybolt en Euwe de Jong. Twintig jaar zijn de mannen bezig geweest met wat een levenswerk mag heten. De tien cd’s zijn alom in de (inter)nationale pers bejubeld en geprezen. Het boek beschrijft de ontstaansroute van de prachtige collectie. Het is druk in de kerk, wij zijn aan de late kant, maar het bescheiden publiek laat de voorste rij vrij; nou, wij niet. De mannen bespelen het grote kerkorgel en twee kofferorgeltjes.

Mijn bijdrage aan het kloeke boek bestaat uit iets uit een artikel over de organistenbroers. Vier keer schreef ik over de mannenbroeders, stukken die verschenen op www.klaastaal.nl. Ik beschreef concerten in Groningen (2018), nog een keer in Groningen (2019), Winschoten (2022), en Hardenberg (2019).

Veel publiek luistert vanmiddag naar de prachtige muziek, met vier heerlijke zangers, met Lauren Armishaw als hoogvlieger. En het kloeke boek is prachtig geworden, mèt QR-codes die naar de muziek leiden. Ik moet wat lachen als ik besef in een boek te staan naast Maarten ’t Hart en bisschop Simonis, die de katholieke kerkfabriek draaiend hield.

Van elke cd wordt vanmiddag een fragment gespeeld, mijn top-III: ‘Vergnügte Ruh, beliebte Seelenrust’, ‘Geist und Seele wird verwirret’ en ‘Vom Himmel hoch da komm ich her’ met samenzang. Lekker uit volle borst meezingend denk ik aan 17 december als we hier zelf staan met het Grootkoor. Elke keer als ik naar Bach luister vraag ik me af wat me zo aantrekt. De religieuze context (zeker) niet. Hoe goed de jeugdige presentator Sander Zwiep ook zijn best doet de muziek in een religieuze context  in te bedden, met Bach als vervlechter van de heilige geest, mij betovert enkel de muziek, de klank, de toon, de warmte, maar zeker ook de herkenbaarheid uit de tijd dat ik ook badderde in een door mijn ouders als juist gedachte EO-saus. Als Zwiep trots & vrolijk refereert aan Luther, denk ik: was wel een rabiate antisemiet hè. Noemt hij Israël dan denk ik (als nazaat van Salomon Levy): vuige genocideplegers en agressie verheerlijkende landjepikkende kolonisten die dagelijks de krant halen als ze Palestijnen verdrijven. Maar kom, laten we de werkelijkheid even rusten.

Luisterend naar Bach zwijmel ik weg van de hedendaagse realiteit en laat me onderdompelen in de prachtmuziek. Sybolt en Euwe bedankt!