MAANDAG De verkeerssituatie in Stad interesseert me. Zo langzamerhand neemt de autodruk af. Stonden vroeger de Vismarkt, de Singelmiddenbermen, Grote Markt vol met fossielebrandstofslurpers, de laatste decennia neemt het af. Voor de wijkwebsite interview ik Max van den Berg. Ik wil weten hoe hij de verkeerssituatie in Stad beoordeelt. Vooraf stuur ik hem mijn onderzoekje (2023). Ik beschouw Van den Berg tot de groep macrodenkers in GL/PvdA: Timmermans, en Samsom horen ook in dit rijtje.

DINSDAG Het vermakelijke boek ZEVENTIG lezend over de laatste levensfase (ik weet nu echt alles van oudjes die niet fanatieke wielrenners zijn) maakt dat ik gefocust ben op vijfenzestigplusaftakelingsnieuws, fysiek (1.000.000 soortgenoten vallen van wie de helft iets breekt, bijvoorbeeld) en mentaal:

WOENSDAG Ik ken een familiebubbel waarin twee leden (academisch opgeleiden ook nog) ten prooi vallen aan pinpasfraude en phishing. Heel naar natuurlijk, maar ik, liefhebber van ambachtelijkheid, kan toch een glimlach niet onderdrukken. Ik zie een HAVO-vijver die van ING Inge maakt, van studentaanhuis studentenaanhuis en zijn val openzet. Daarnaast: bejaarden blijven maar vergeten naar RADAR en KASSA te kijken en blijven het maar gewoon vinden dat de bank hen opbelt terwijl Hertsenberg en Kortzorg keer op keer uitleggen dat dat niet gebeurt. Mijn oplossing: inkomensafhankelijk compenseren

DONDERDAG Ik denk aan examenfraudeurs bij Deloite, PwC, EY en KPMG en zie fatsoensrakker Roger van Boxtel met spiekbriefjes in de weer als-ie bedrijven en vermogende particulieren immorele fiscale trucs aansmeert met schimmige BV’s en taks-evading-routes. Ik stel de vraag wat immoreler is: bij examens frauderen of bejaarden oplichten.

VRIJDAG Medisch Contact ziet grote voordelen voor gordelroosvaccinaties voor 65-plussers met een verminderde afweer en voldoende banksaldo. Bijvangst: (ietsjes, 20%) minder dementie bij vrouwen. Ik twijfel of ik mee wil doen. Ik vind niet dat ik tot de doelgroep wil behoren: senioren met suboptimale conditie. En of ik wil horen tot de groep die impliciet meewerkt aan het faciliteren van niet voor iedereen toegankelijke zorg. Een gewetensvraag, ja. Het betreft nl. niet een (gratis, want door zorgverzekering gedekte) landelijk vaccinatieprogramma maar een prik op eigen kosten (ca. € 450,-). Wil ik wel meedoen aan instandhouding van de ongelijke toegankelijkheid van de zorg? Om mijn beslissing uit te stellen vraag ik wat rond bij onze al wat oudere huisarts, een jongere huisarts, een ex-tropenarts, een huisartsenopleider, een dermatoloog, een zorgethicus in opleiding, een neuroloog in opleiding en een communicatiewetenschapper met kennis van microbiologie. Op twee na hoor ik volmondige ja’s.

ZATERDAG Viavia lees ik een wetenschappelijke publicatie in de dop over drugstransporten via Rotterdam. Ik weet nu alles over uithalers, malafide expediteurs en wat R’dam ertegen doet en begrijp dat 010 verdwijnt uit de onderste regionen.

ZONDAG Rooie Rinus & Pe Daalemmer in Winschoten. Twee bijna zeventigers, rockende gitaristen, verwijzingen naar muziekbronnen The Beatles, Abba, Everly Brothers, The Kinks, prachtige uitsluitend Groningse liedteksten, een uitgelaten volle zaal die het hele nummer Boukelien meebrult of massaal het framenummer van een gejatte fiets. 2,5 uur lang, eersteklas vermaak in Sodom. Bij cabaret hoort een kritische noot en verdomd, die komt ook bij Pe en Rinus: na het nummer over schrale vluchtelingenhulp sneert Rinus ‘Mörn in Winschoter Kraant: Pe en Rinus radikaliseert!’ Waarom Winschoten Sodom heet vertelt een kleine plaquette aan het stationsgebouw: 500 Joodse Winschoters werden in W.O.II afgevoerd naar Westerbork. 494 werden in Duitse concentratiekampen gedood.

MAANDAG Maastricht is de grote roomse pendant van protestants Deventer: veel historische gebouwen, daterend tot de middeleeuwen, smalle binnenstadsstraatjes en een bekende rivier. De oude binnenstad met twee beroemde pleinen (het Vrijthof en Onze Lieve Vrouwe-plein) telt talloze terrassen, bijna zonder uitzondering van klimaatonvriendelijke heaters voorzien. Ook de steeds luidere roep om rookvrije terrassen gaat aan Maastricht voorbij.

DINSDAG Ik vraag de ober een in de hotelontbijtruimte getoonde fles Moët & Chandon te ontkurken. Hij doet t met een smile. Ook Maastricht. Lekker. Maastricht zit verder overvol met gebruinde koppen en miniatuurhondjes die in binnenzakken of onder de revers lijken te zitten gekleefd: hun schrale vochtige hondenpikkies en konten met verstopte anaalklieren onder de pochet. Op het Vrijthof en de Grote Markt schijnt de zon en heerst om 11.11 uur op 11 november een serene rust.

WOENSDAG Het Bonnefantenmuseum (van architect Aldo Rossi) is sterker in conceptkunst dan in al dan niet figuratief schilderwerk. Toch hebben we het er met ‘Four times two: half a century of art from the collection’ erg naar de zin. We verbazen ons even erg over de hoge gemetselde muren en het vreemde torentje als over de getoonde kunst. Er is superveel studioruimte voor workshops en instructie; alleen ontbreken deelnemende leerlingen.

DONDERDAG De Kast en het NNO: symfonisch en poppy, een kasteel van geluid in een met 1600 personen uitverkochte Oosterpoort. Zanger, bandleider en ver familielid Syb van der Ploeg leidt de zaal naar waar hij wil: zwaaien, roepen en vooral keihard meezingen. De teksten leggen het af tegen de muziek: een gewaagde en goed uitgepakte combi met het NNO en wow, wat een stem. En wat een prachtige mix van Fries en Nederlands; Syb kan niet laten de voor de helft met Friezen gevulde zaal in te wrijven dat Groningen 500 jaar geleden gewoon Fries was.

VRIJDAG Museum aan de A presenteert zich in het Groninger Museum met ‘Wie schrijft geschiedenis?’ Eye-catcher is een robotarm die op glas schrijft. Bezoekers mogen, door commentaren te schrijven onder vragen bij getoonde museumstukken, meepraten over de toekomstige museuminhoud. In de inleidingen komen al existentiële vragen als ‘wat en voor wie is een museum’ aan de orde.

ZATERDAG Rik Zaal schreef een voor (bijna) zeventigers onmisbaar boek: ‘Zeventig, notities over het ouder worden’. Natuurlijk zullen zeven talen leren, wielrennen, padellen, walking football, schaken, golfen, zingen, puzzelen en valpreventielessen niet veel kwaad kunnen, maar Zaal zweert bij iets anders voor ieder die 70 is of dat van plan is te worden. Hij propageert: maak vaak korte reisjes die je ervaringenbuidel voeden, ben je gelijk af van oudewijvenpraat als ‘wat vliegt de tijd’. Wissel daarbij zoveel mogelijk van hotels en restaurants. Extra levensverlengend: houd de belevenissen bij. En, wellicht een gevoelig en gewaagd adviesje voor monogamisten: wissel regelmatig van partner: levensverlengend!

ZONDAG Galerie Peter ter Braak presenteert twee beeldend kunstenaars: meubel- en lampenmaker Hans Endendijk en schilder Joyce Eijkhout. Endendijks truc: zonder lijm of schroeven maakt hij zitmeubelen met prachtige ronde vormen. Zijn techniek: er worden stalen kabels gespannen door gaten in houten balkjes die afgeschuinde zijkanten hebben. Door de kabels strak te spannen ontstaan de vormen. Bij Eijkhout valt het tweelingthema op. Koele, stoïcijnse koppen: vervreemdend en surrealistisch.

MAANDAG In de film ‘All that’s left of you’ wordt hartverscheurend pijnlijk duidelijk waar het misging en -gaat in het conflict tussen Palestijnen en Israëliërs. Vier generaties wordt een Palestijnse familie gevolgd, van misselijkmakende brute vernederende landonteigening tot het doodschieten van een Palestijnse jongen, gevolgd door het morele dilemma van al dan niet organen ter beschikking stellen met als kans dat die terechtkomen in het lijf van een Israëlische soldaat die weer moordend de straat op gaat.

DINSDAG Bijna 400 pagina’s schrijven over reizen en dan als titel ‘Reizen is onzin’: typisch de ironie van Frank Heinen. Een prachtig boek over fietsreizen in Europa (inclusief medelijden met autoreizigers en staartbotjepijn) en een (vlieg)reis naar China, waarbij de reis belangrijker is dan de bestemming

WOENSDAG Ineens gonst het in je bubbel over vaccineren tegen gordelroos. Na verhalen over apneu, de onzin van supplementen, voordelen van deelauto’s en het effect van de deelauto op het woningnoodprobleem, gewenste racefietsbandenspanning, toiletpapier van The Good Roll, verhuizen naar de bible belt, seniorisme bij de NPO, valpreventielessen voor zestigers en zeventigers: ja of nee? en bullshitbanen onder hoogleraren, gonst het nu van de verhalen over inenten tegen gordelroos. Jopie, onze witte jas (in een voormalige woonplaats, Sleen hadden we een huisarts die Joop heette en sindsdien heeft elke witte jas de koos- of knuffelnaam Jopie) meldt desgevraagd dat er zelfs onderzoeken zijn die aantonen dat deze injecties ook dementie tegengaan. Interessante bijvangst.

DONDERDAG Het is zeven november en de eerste kerstkaart ligt op de mat. Een papaverzaaddoos, symbool voor nieuwe planten en tegelijk de oerbron van morfine, sommige jaren vragen om een pijnstillende verdoving, wordt 26 een rampjaar?

ZONDAG 600 pax in de Martinikerk luisteren naar Mariavespers van Monteverdi, uitgevoerd door het Luthers Bach Ensemble. Vriendin E is ontroerd, zegt ze. Superieure muziek, denk ik, uitgevoerd op het scherpst van de snede, geen wanklank te horen, strak, zuiver, dynamisch en glad. En wat een solisten! Schitterend gezongen echo’s van achterin de kerk. Paars licht op de plafondbogen. Teksten op een enkel woord na onverstaanbaar. Vertaling maakt me niet vrolijk, over heidenen die worden geveld. Centraal: de moeder van de zoon van een verzonnen god. Zij wordt door een wereldreligie aanbeden en in roomse muziek met Italiaanse overdrijving in extremis verafgood. Een vergelijking dringt zich op. Wat de Matthäus is voor de protestanten is de Mariavespers voor de katholieken. Wat me bij Bach niet en bij Monteverdi wel gebeurt: halverwege kijk ik stiekem hoe FC Groningen wordt afgedroogd door Sparta. Vooruit, dankzij onze gast Drew Santini: vier * * * *. Maar wordt het niet eens tijd om de teksten en (gefilmde) beelden van zangers en musici, zoals bij megaconcerten of door te veel publiek bezochte rechtbankvonnissen wordt gedaan, op screens aan te bieden, zodat ook laatkomers een goed zicht wordt geboden?

MAANDAG Wat staat in mijn medisch dossier over het verwijderde melanoom? Microscopie: superficieel spreidend melanoom Breslowdikte: 0,4 mm Ulceratie: afwezig Regressie: afwezig Microsatellieten: afwezig Snijvlakken: vrij. De woorden ‘afwezig’ (drie keer) en ‘vrij’ klinken als muziek.

DINSDAG De eerste controle bij plastische chirurgie na de operatie. Oei, ik was iets te optimistisch. Mijn dossier toont positieve berichten maar de patholoog oordeelt dat er meer weefsel weggesneden moet worden om een veilige marge te krijgen, iets dieper en wijder dus. Men zet er vaart achter om risico’s te vermijden. Paar weekjes uitstel dus, nog niet zwaar belasten.

WOENSDAG Ik lees een bijzonder verrassend boek, door Tom Lanoye ‘uitgekookte politieke satire’ genoemd, ‘Het geschenk’ van G. Schoeters: Berlijn raakt overspoeld met olifanten, een geschenk van Botswana’s president. Wat gebeurt er als 20.000 olifanten voor een crisis zorgen, hoe gaat bondskanselier Winkler deze aparte terroristische aanslag aanpakken? Compleet met olifantologe, mestfraude, nerveuze politieke interventies, een heus spreidingsplan voor de invasieve exoten? Idd bijzonder. En bijzonder humoristisch.

ZATERDAG Bij de tweede repetitie van het Grootkoor Groningen wordt bekend wie de solist dit jaar is: Donij van Doorn. Van Doorn werd bekend als solist in talloze opera’s en oratoria. Gedurende acht jaar werkte ze mee in het Johann Strauss-orkest van André Rieu. En nu dus in ons koor op 17 december in de Martinikerk Groningen.

ZONDAG Goudenschepjeuitreiking in de Wolthoorn. Uit 21 genomineerden wordt gekozen: door het plakken van groene stickers worden twee tuintjes als prijswinnaars aangewezen en krijgen van Green-Office manager Dick Jager het felbegeerde gouden schepje uitgereikt: eigenaren Fikkers en Jelsma zijn voor een jaar lang fiere koningen van de geveltuinprijs. In het oergezellige, stampvolle achterlokaal van café de Wolthoorn vieren we de binnenstadsvergroening.

MAANDAG In Amsterdam deden 250.000 mensen mee met een Rode-Lijn-demonstratie tegen de genocidale Israëlische barbarij in de Gaza-streek. In Groningen lezen verdeeld over vijf dagen zo’n 250 mensen 24/7 namen voor van 69.000 Palestijnse en Israëlische slachtoffers: mannen, vrouwen, kinderen. De gelegenheid hieraan mee te doen grijp ik met beide handen aan. Graag. Van 06.00 tot 08.00 doe ik mee en ervaar het als indrukwekkend. Al namen lezend trekken foto’s van slachtoffers aan mijn gedachten voorbij.

DINSDAG mij bereikt het verzoek onze nicht Suzette Bousema in Den Haag te steunen in een kunstverkiezingstraject. Doe ik, bijna ongezien. Een dag later bekijk ik de andere inzendingen en word getroffen door de schoonheid van een filmpje over duiven met muziek van Ravel. Ga even rustig zitten en kijk.

WOENSDAG Plastisch chirurgie van Martini belt voor een intakegesprek, gelijk vanmiddag. Het plan van de dermatoloog vorige week blijft overeind: er wordt een stuk huid van 4 cm doorsnee weggesneden van de enkel. Dan een stuk huid van de bovenarm en dat wordt dan op de enkel gereset. Begin november al. De intentie alles wat met kanker te maken heeft binnen zes weken te opereren houdt stand bij Martini. Het laatste nieuws: ik ben a.s. maandag al aan de beurt. Daarna twee weken rusten, boekenstapel wegwerken.

DONDERDAG Met NS naar boekenstad Deventer voor een leuke stadswandeling met aanstekelijke smaakverkenning bij zestal horecatenten. Wat een rijk gedecoreerde, historische, romantische, kleinschalige, rustige, schone binnenstad. En lekker bijgepraat met ons gezinskwartet.

VRIJDAG Ik overweeg om naast mijn functie als taalcoach van drie expats (een Palestijn, Sloveen en Turkse) greenkeeper van de Blockhouse-binnentuin te worden. Die kan wel een groene hand gebruiken. De onderhandelingen starten volgende week. 

ZATERDAG Op 17 december is ons Grootkoorkerstconcert in de Martinikerk, en op 19 december geven we een benefietconcert in het Concertgebouw. Vandaag is de eerste van vijf repetities in Haren. Veel bekende koppen, bekende kerstnummers. Het koor telt ongeveer 200 pax: ik schat 80 alten, 80 sopranen, 13 bassen en 12 tenoren. Vijf koorleden vormen een vast tenorengroepje. Wat hebben we lekker gezongen, ik ga ‘n paar uurtjes helemaal los en heb een ochtendje lak aan noordelijke nuchterheid als ik ergens een – onhaalbare – hoge C ontwaar. Sommige nummers herken ik van mijn eerste keer: 2019, Assen, met Karin Bloemen. Dit jaar werken we met soliste Donij van Doorn. De voorverkoop, tickets à € 20,- is gestart.

ZONDAG Er is een demonstratie in STAD tegen de door Israël uitgevoerde genocide en speciaal tegen het geweld tegen kinderen in Gaza. Toespraken op de Grote Markt, voorafgegaan door een koor. Zo’n 600 mensen zingen ‘Write my name’ (tekst: Zeina Azzam, muziek Ep Wesseling). Daar wil ik aan meedoen, denk ik, een miniem onderdeel zijn van de rode lijn tegen de genocidale oorlog. Op zaterdag een repetitie en op zondag zingen. Prachtig, gevoelig, indrukwekkend, zuiver en mooi vierstemmig. Daarna nog met zijn drieduizenden een grote demonstratieoptocht door de stad.

MAANDAG De stemchecker (www.volkskrant.nl/stemchecker) concludeert: D66 – 22, PvdD – 22, GL/PvdA – 21, SP – 20, Volt – 20, CDA – 19, Denk – 19 en dan de (extreem)rechtsesplinterpartijen. Er is natuurlijk maar één premierwaardige kandidaat: polyglot Timmermans.

DINSDAG Sinds 2019 ben ik secretaris van SCDZ, een stichting die culturele activiteiten in Z.O.-Drenthe organiseert. Klassieke muziek, o.a. de Matthäus Passion, kerstconcerten, The German Passion, muziek van Ede Staal, Monteverdi’s Marviavespers en meer. Na zes jaar geef ik het stokje door. Op 30 november het Drents Jeugdorkest met een dansgroep.

WOENSDAG In Forma Aktua exposeren drie beeldend kunstenaars. Waarom mijn belangstelling naar Matty de Vries uitgaat? Ik lees dat ze afkomstig is uit Twijzelerheide en dat ze ooit Ploeglid was. Op ’t eerste gezicht doet d’r werk, qua zachte kleurgebruik me aan Tissing denken, maar dan met meer zeggingskracht. Concreter. Ik zie veel huizen in pasteltinten. Olieverf op canvas of plankjes, soms nog herkenbaar als boekenplank. In de wazige huizen vaak een oplichtend klein raam. Eén huis staat op de rand van een klip. De Vries wil wat vertellen, maar wat? De vertrouwde huishuls bijna in de afgrond? Negen van de ca. 25 schilderijen zijn verkocht. Opmerkelijk.

DONDERDAG Foppe ten Broek wil 1.000 handtekeningen ophalen om zo een burgerinitiatief te starten dat moet leiden tot een supergroot park in het centrum van de provincie Groningen. Foppe, vitale, energieke, gezonde senior met een activistische inslag realiseerde eerder een mural zonder daar een vergunning voor te hebben https://a-kwartier.nl/the-kiss-smokje-deel-i-iv-2/. Daarna het filosofenpad https://klaastaal.nl/filosofenpad-groningen/ aan de rand van Groningen. Doe mee en teken de petitie: www.hartvoorgroningers.nl.

VRIJDAG Mijn dag is goed. In Leek ontdek ik een nog niet eerder door mij gespotte duiventil bij kunstgalerie Roomsterborgh aan de Roomsterweg 5. Een groot exemplaar. Iets verderop aan Longkruid wordt een kunstwerk van Reinier van den Berg onthuld, een gestileerde duiventil in cortenstaal, waarover volgende week meer.

MAANDAG Minivervolg in de serie SkinVision dat ik in week 29 hoopvol afsloot met de toevoeging SLOT na dl IX. De kniehuidexcisie herstelt perfecto. De lymfklierverwijdering ook, maar de zwelling neemt niet af en voelt meer als een platgeslagen prop verhard stopverf dan als vocht. Vriendin M, lymfklierkankerervaringsdeskundige wijst me erop dat medici soms meer focussen op 94% kans geen uitzaaiingen dan 6 % kwaadaardige cellen. Op dat soort woekerende survivors die in mijn lijf graag zouden losgaan in een tumortje zit ik niet te wachten. Mijn huisarts, fietser, orgelmuziek- en literatuurliefhebber die ook keek naar Koch in Zomergasten, betast het bobbeltje en stelt een echo voor: wel of geen vocht. Vanmiddag al. Oei, denk ik, stond er een rood uitroepteken achter mijn naam? Dinsdag hoor ik: loos alarm, gewoon seroom. Postoperatief vocht. Twee daagjes en weg onrust.

DINSDAG Onze familie-app die tot voor kort slapende was als een koel matig bergstroompje in Noord-Finland dat in het dal opgedroogd is, spuit nu dagelijks een hoeveelheid berichten uit als een ejaculerende, met vloeibaar viagra afgetapte, Siciliaanse hoerenloper in topvorm met een kortingskaart voor de wallen. Er zijn praters en zwijgers en alles er tussenin. Ik leer veel over een delier en mijn bewondering voor zorgmedewerkers stijgt met de dag.

WOENSDAG Vriendin C houdt me op het rechte pad van het Gronings. We praten een ochtend in mijn achtste (na Fries, Ned, Eng, Dts, Frns staat het op plaats zes, net voor het steeds verder wegzakkende Italiaans en het bijna verzopen Spaans) taal en ze neemt een boekje voor me mee: ‘Ain van Boeskool’ van Jan de Jong. Verrek, op de hoek van de tafel ligt in een slordige stapel ook ‘n Swien’ van dezelfde schrijver. C, bedankt, denk ik, door jou ga ik weer Gronings lezen. We trakteren elkaar op een wandeling door de stad. Van Van der Velde waar ik leer dat het Nicolien Mizee is die een roman schreef met louter faxen, naar de A-Kerk waar de leukste baliemedewerker ooit een expositie van oud-Minerva-studenten – ik val voor een prachtwerk van Danne Bouman – & een expo van de mooist uitgegeven boeken bewaakt.

DONDERDAG De gemeente Groningen nodigt inwoners uit deel te nemen aan ‘Groninger Gesprekken’. Er zijn er vier op wisselende locaties. Ik bezoek het Floreshuis. Onderwerp: ‘Ruimte maken voor samenleven’. Kan ik mijn ei wel kwijt, denk ik. Bijna volle bak. Een enthou, positieve, kritische, trotse vibe. Zaal is voor de helft gevuld met (gemeentelijke) officials die ook alles Ivan Nio willen horen, stads nieuwe Sociaal Stadsbouwmeester en wettenhouder Van Niejenhuis. Mijn ei? Waarom wordt, als je vol inzet op ontmoeten, ‘bonding & bridging’ een derde van de Kleine-der-A-ruimte ingenomen door parkeervakken?

VRIJDAG Soms blader ik wat terug in de familieberichtenstroom. Ik overweeg een familiekroniek te maken à la Nicolien Mizee, die haar faxen bundelde. Stel je voor: een Excel sheet met in de bovenste balk de namen van alle twaalf deelnemers, aangevuld met drie extra Signalgroepen van wisselende samenstelling. Okee, eventueel gebruikmakend van gefingeerde namen natuurlijk. Links verticaal de datum en tijd. Het middendeel gevuld met alle (alle? Ja alle) gesprekken. En geen commentaar erbij. En als voetnoot de stroom telefonische communicatie. Zou wat zijn.

ZONDAG Na het mooie boek van Korsegaard ga ik door met het lezen van vangsten uit de minibieb. Van Tim Krabbé, die ik vanwege ‘Het gouden ei’, ‘De renner’ en ‘Wielerverhalen’ hoog heb zitten, lees ik ‘Kathy’s dochter’, een draak van een roman. Langdradig uitgesponnen als eikenprocessierupsslierten gaat macho Tim maar door met infantiele beschrijvingen van hoe hij ooit Kathy versierde en nu, na haar overlijden haar dochter. Mijn dwangmatige natuur maakt het me moeilijk het boek na een half uur weg te smijten en terug in de gevelkast te zetten en ik blijf lezen. Weggooien had ik wel moeten doen natuurlijk. Een regelrechte afrader.

MAANDAG Stad is bekend vanwege de hofjes en gasthuizen. Stille, besloten, oude huizenblokjes, ooit opgericht door stichtingen die een bevolkingsgroep (ex-zeelieden, weduwen van neringdoenden, religieuzen) wilden ondersteunen met gratis woonruimte. Nu worden de hofjes bewoond door particulieren. Het Pieternellagasthuis aan de Grote Leliestraat is verreweg het bijzonderste. Voorbij de huisjes loop je door een smalle doorgang waarna je in een grote door enorme bomen overhuifde tuin komt. Je waant je in een kasteeltuin. We noemen het de geheime tuin. Je weet niet wat je ziet. Ssssstttttt.

DINSDAG Ik las, geloof ik, ooit het boek ‘Zen en de kunst van het motoronderhoud’ van Pirsig. Hieraan doet de titel ‘Een korte geschiedenis van de tractor in de Oekraïne’ van M. Lewycka me denken. Ook afkomstig uit onze privébibliotheek aan de gevel.  Ik begin hoopvol, maar, wijs geworden na Kathy’s dochter van Krabbé, leg ik het terzijde na een uurtje. Niet echt mijn boek, zal ik maar zeggen. Toch blijf ik daarna lezen. Nieuwsgierig door de bijzondere thematiek. Twee In Engeland levende Oekraïense jonge vrouwen betwisten de liefde van hun bejaarde in tractoren geïnteresseerde vader (86) voor een jonge vrouw van 36. 

WOENSDAG Mijn superkorte controleafspraak met Martini-dermatoloog als een vervolg op de diagnose melanoom (lees SkinVision 1 – 9) en m’n voorbereide vragen: kijk even naar moedervlekje op linkerpoot en is het 100% zeker dat er na de huidexcisie en lymfeverwijdering geen survivoruitzaaiinkjes zijn doorgesijpeld die in mijn lijf stiekem aan het losgaan zijn geslagen, ruil ik in voor een ingelast bliksemfamiliebezoekje aan Den Bosch en Tilburg en m’n huisarts.

DONDERDAG Stad viert het Gronings Ontzet met de onsterfelijke, afgekloven Bommen Berend, ‘n paardenshow op de Ossenmarkt, kinderspelen aan Reitemakersijge, een drakenbotenrace in de A en vijf statig op trommelsagen door de stad marcherende vrolijke piekeniers. Daar doet onze vriend Aart-Jan aan mee. Hij is lid van een gerenommeerde re-enactmentgroep. In met uiterste precisie nagemaakte middeleeuwse kledij vertonen ze hun kunst. Weer eens iets anders dan bezigheden met derailleurs, molenwieken, gekrijte lijnen in de zestien, trekstangen, glijpalen, verende zooltjes, of orgelpijpen.

VRIJDAG Voor het eerst fiets ik een stukje met drie van mijn vier broers, waaronder drie pensionado’s, hoe mooi is dat. Het zijn geen Bouke Mollema’s maar trappen stevig door. Het vaak prachtige Noord-Drentse coulisselandschap (Peize, Lieveren, Roden) en de Groninger Onlanden trekken aan ons voorbij als voorstedenachtertuinen aan flitstreinen en piepende boemels, terwijl we bespreken wat ons de laatste tijd bezig houdt. De goed onderhouden lijven en karretjes van gemiddeld resp. 65 en 15 jaar halen een gemiddelde van ruim 25 over 45 kms. De dapperste schiet onder het fietsen plaatjes voor de eeuwigheid. Zonder het te benoemen draagt elk in zijn hart de tocht op aan nummer vijf in Den Bosch.

ZONDAGmorgen Groningen opent zijn Hoofdstation met muziek, genodigden, een sleutel voor burgemeester Roelien Kamminga en bloemenzaad voor passanten. De perrons en ondergrondse passage zijn mooi, ruim, strak en modern. En dat allemaal achter die mooie oude statige stationshal. Toezichthouders leggen uit dat hier andere regels gelden dan in Stad, dus duivenvoeren zou mogen, maar verontreiniging dan weer net niet. Dus de vredesapostelen uit de hand of een bakje voeren: no problemo.

ZONDAGmiddag ‘Machine Entanglements’ heet de expo die op zes locaties in drie noordelijke provincies zit. ’t Moet schuren, verwonderen en verbinden. Nou dat schuren lukt goed, mijn kunstreceptoren hebben ‘t zwaar. Maatschappij en kunst zouden moeten verstrengelen. Burgemeester Roelien Kamminga verricht de opening in de Niemeyer fabriek. We zien veel knopjes- en apparatenkunst: (gemanipuleerde) fotografie, video(installaties), gedigitaliseerde objecten; alles in een ruim, koel, oud fabriekshuis dat erom schreeuwt getransformeerd te worden tot wooneenheden.

MAANDAG Nexus van Harari (The Global Bestselling Author of Sapiens) moet je lezen, hoor ik in anderhalve week van twee matties en door een toeval komt daar een derde bij. De aanbeveling is niet enkel vanwege de op de omslag afgebeelde duif. Van één van hen krijg ik ‘m te leen in het Engels. Godzijdank niet in het Hebreeuws, denk ik nog. Taaie kost, verwacht ik en trek er enkele weken voor uit. Ik krijg geen spijt. Waar Harari goed in is: eenvoudige begrippen als informatie, waarheid, werkelijkheid, met zeer interessante vertellingen beschrijven. Een voorbeeld: het in de markt zetten van Stalin, Jezus, Trump, gebeurt/de door ‘story telling’ met oneindige schares luisteraars die later menen dat alles echt is en op waarheden berust. Dat ook Harari het classificeren van entiteiten lastig vindt blijkt uit de opsomming: Arabieren, Palestijnen, Joden en Koerden, waar hij landen op dezelfde plaats stelt als religies.

DINSDAG Vindicat biedt Groningen op zijn 210^e verjaardag een concert vanaf het water aan. Het kost moeite bij de naam V niet te denken aan intimidatie van buschauffeurs, het kort en klein slaan van een Japans restaurant, vrouwen spermaemmers noemen, van balkons van het verenigingsgebouw glaswerk naar beneden gooien of over de rand pissen, illegale huisfeesten, bangalijsten, alcoholmisbruik, maar deze avond lukt het even. Jarenzeventigdiscomuziek van de studentenband, R. Rinus en P. Daalemmer en het Noordpoolorkest schalt over de drukbezochte kades en het water.

WOENSDAG Organist Andreas Jost (1973) speelt in Martinikerk een prachtig concert met Bach, Kee, Sweelinck, Buxtehude. Jost, Züricher en een echte leraar, laat enkele stukken twee keer horen: van de componist en van Nederlandse bewerkers Kee en Sweelinck. Bij de superbekende stukken (‘Allein Gott in der Höh sei Ehr’ en ‘Wachet auf, ruft uns die Stimme’) die ik in mijn prepubertijd (in het Nederlands) uit het hoofd kende, ik zat nog tussen ietsisme en ietsiepietsisme in, onderga ik een bijzondere fysieke sensatie: mijn beenhaartjes zijn even kippenvel en laten de stof van mijn rode korte broek bewegen, rijzen en later weer dalen. Bij deeltjes van Piet Kee, denk ik aan kermismuziek. Heerlijk. Bij Buxtehude droom ik weg en kijk op mijn foon naar organiste Anna Lapwood, en vraag me af of de uit louter mannenbroeders bestaande artistieke commissie en bestuur haar nog eens aandurven.

DONDERDAG Autodelen zit in de lift. Mooi zo. Over enkele jaren gaan we privé-autobezit bijzonder vinden.

ZONDAG We kunnen het niet laten en bezoeken de eindexamenexpositie van de Klassieke Academie in Pictura. We zien 169 voornamelijk eendimensionale werkstukken/jes van twaalf vrouwen en één man, verkoopklaar met prijzen tussen € 90,- en € 3.000,-. Mijn prangende vraag ‘Doet het iets met mij?’ beantwoord ik met ‘nee’. Zeker, we zien mooi werk, goed zelfs, maar ook veel ‘braaf’ en ‘gewoon’ om maar niet ‘gewoontjes’ te zeggen. Ik doe moeite me niet door de titels (geloof / voetwassing / gebroken nacht na de preek / gisteren jarig / het werk van predikant) te laten beïnvloeden. Of je deze parttime (avond)school à € 3.900,- per jaar een academie kan noemen blijft in mijn hoofd zoemen. Ik mis inclusie, maatschappelijke relevantie.

MAANDAG Wordt het niet eens tijd de Nederlandse huisartsen die de artseneed hebben afgelegd te wijzen op de één na laatste zin en hun te verplichten vijf of tien jaren te werken in gebieden waar een huisartsentekort is? Nederlandse artseneed ( 2003 ) Ik zweer/beloof dat ik de geneeskunst zo goed als ik kan zal uitoefenen ten dienste van mijn medemens. Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen en lijden verlichten. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Ik zal aan de patiënt geen schade doen. Ik luister en zal hem goed inlichten. Ik zal geheim houden wat mij is toevertrouwd. Ik zal de geneeskundige kennis van mijzelf en anderen bevorderen. Ik erken de grenzen van mijn mogelijkheden. Ik zal mij open en toetsbaar opstellen. Ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving en zal de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg bevorderen. Ik maak geen misbruik van mijn medische kennis, ook niet onder druk. Ik zal zo het beroep van arts in ere houden.

DINSDAG Het Groninger Museum met na Blühm de nieuwe tweekoppige directie Vierkant/Gortzak bevalt ons. Met de expo ‘Welcome to the dreamhouse’ zien we een uitgepakt depot aangevuld met alledaagse pr/spullen van Marktplaats en MamaMia. Een bijna zeventiger meent lollig te zijn en plaatst ergens een bakje duivenvoer bij de geëxposeerde dagelijkse goederen. We kijken verrast rond in de secuur en uitbundig ingerichte woonvertrekken. Namen van Hak, Mendini, Hajduk, Warhol, Starck, Kiefer, Corbijn, Sotsass ontbreken natuurlijk niet.

WOENSDAG HØmlet van William Shakespeare in Diever wordt zo’n 25 keer uitgevoerd. De brochure meldt 250 namen van medewerkers. Twee-hon-derd-vijf-tig! We zien een schitterend spektakel met in de hoofdrol Inge Wijers als HØmlet. Wat een speler, wat een tekstbeheersing. Het 1000-koppig publiek houdt zijn adem in als zij fluisterend Shakespeares filosofie over wat het leven tot leven maakt uitspreekt. Een meesterlijk spelende cast, een magisch decorstuk dat van houten wand transformeert tot mensenkop, verrassende tekstvondsten, humor, spelers met dubbelrollen, perfect licht en geluid, warme worst in de pauze en keurig publiek dat opschuift voor laatkomers. Het dubbelzijdige toneel toont met familiemoord, wraak, een toneelstukje in het toneelstuk,  weergaloos theater.

DONDERDAG: Een van de mooiste werken in de Martinigangen is een schilderij van de Noorderhaven in Groningen. Google leidt me naar Theo Onnes (Uithuizen), de maker. Anders dan veel schilderijen met de Groninger A als onderwerp zien we hier ingetogen kleuren met als aandachttrekker een mysterieuze gele gloed op het water. Even denk je ijs te zien maar de bomen halen je uit die droom. De witte klassieke gevel en de drie scheepsrompen stimuleren ieders fantasie. Over Onnes verscheen onlangs het boek ‘Zichtbare verwondering’ van Sijens/De Vries.