ZONDAG Goudenschepjeuitreiking in de Wolthoorn. Uit 21 genomineerden wordt gekozen: door het plakken van groene stickers worden twee tuintjes als prijswinnaars aangewezen en krijgen van Green-Office manager Dick Jager het felbegeerde gouden schepje uitgereikt: eigenaren Fikkers en Jelsma zijn voor een jaar lang fiere koningen van de geveltuinprijs. In het oergezellige, stampvolle achterlokaal van café de Wolthoorn vieren we de binnenstadsvergroening.

MAANDAG In Amsterdam deden 250.000 mensen mee met een Rode-Lijn-demonstratie tegen de genocidale Israëlische barbarij in de Gaza-streek. In Groningen lezen verdeeld over vijf dagen zo’n 250 mensen 24/7 namen voor van 69.000 Palestijnse en Israëlische slachtoffers: mannen, vrouwen, kinderen. De gelegenheid hieraan mee te doen grijp ik met beide handen aan. Graag. Van 06.00 tot 08.00 doe ik mee en ervaar het als indrukwekkend. Al namen lezend trekken foto’s van slachtoffers aan mijn gedachten voorbij.

DINSDAG mij bereikt het verzoek onze nicht Suzette Bousema in Den Haag te steunen in een kunstverkiezingstraject. Doe ik, bijna ongezien. Een dag later bekijk ik de andere inzendingen en word getroffen door de schoonheid van een filmpje over duiven met muziek van Ravel. Ga even rustig zitten en kijk.

WOENSDAG Plastisch chirurgie van Martini belt voor een intakegesprek, gelijk vanmiddag. Het plan van de dermatoloog vorige week blijft overeind: er wordt een stuk huid van 4 cm doorsnee weggesneden van de enkel. Dan een stuk huid van de bovenarm en dat wordt dan op de enkel gereset. Begin november al. De intentie alles wat met kanker te maken heeft binnen zes weken te opereren houdt stand bij Martini. Het laatste nieuws: ik ben a.s. maandag al aan de beurt. Daarna twee weken rusten, boekenstapel wegwerken.

DONDERDAG Met NS naar boekenstad Deventer voor een leuke stadswandeling met aanstekelijke smaakverkenning bij zestal horecatenten. Wat een rijk gedecoreerde, historische, romantische, kleinschalige, rustige, schone binnenstad. En lekker bijgepraat met ons gezinskwartet.

VRIJDAG Ik overweeg om naast mijn functie als taalcoach van drie expats (een Palestijn, Sloveen en Turkse) greenkeeper van de Blockhouse-binnentuin te worden. Die kan wel een groene hand gebruiken. De onderhandelingen starten volgende week. 

ZATERDAG Op 17 december is ons Grootkoorkerstconcert in de Martinikerk, en op 19 december geven we een benefietconcert in het Concertgebouw. Vandaag is de eerste van vijf repetities in Haren. Veel bekende koppen, bekende kerstnummers. Het koor telt ongeveer 200 pax: ik schat 80 alten, 80 sopranen, 13 bassen en 12 tenoren. Vijf koorleden vormen een vast tenorengroepje. Wat hebben we lekker gezongen, ik ga ‘n paar uurtjes helemaal los en heb een ochtendje lak aan noordelijke nuchterheid als ik ergens een – onhaalbare – hoge C ontwaar. Sommige nummers herken ik van mijn eerste keer: 2019, Assen, met Karin Bloemen. Dit jaar werken we met soliste Donij van Doorn. De voorverkoop, tickets à € 20,- is gestart.

ZONDAG Er is een demonstratie in STAD tegen de door Israël uitgevoerde genocide en speciaal tegen het geweld tegen kinderen in Gaza. Toespraken op de Grote Markt, voorafgegaan door een koor. Zo’n 600 mensen zingen ‘Write my name’ (tekst: Zeina Azzam, muziek Ep Wesseling). Daar wil ik aan meedoen, denk ik, een miniem onderdeel zijn van de rode lijn tegen de genocidale oorlog. Op zaterdag een repetitie en op zondag zingen. Prachtig, gevoelig, indrukwekkend, zuiver en mooi vierstemmig. Daarna nog met zijn drieduizenden een grote demonstratieoptocht door de stad.

MAANDAG De stemchecker (www.volkskrant.nl/stemchecker) concludeert: D66 – 22, PvdD – 22, GL/PvdA – 21, SP – 20, Volt – 20, CDA – 19, Denk – 19 en dan de (extreem)rechtsesplinterpartijen. Er is natuurlijk maar één premierwaardige kandidaat: polyglot Timmermans.

DINSDAG Sinds 2019 ben ik secretaris van SCDZ, een stichting die culturele activiteiten in Z.O.-Drenthe organiseert. Klassieke muziek, o.a. de Matthäus Passion, kerstconcerten, The German Passion, muziek van Ede Staal, Monteverdi’s Marviavespers en meer. Na zes jaar geef ik het stokje door. Op 30 november het Drents Jeugdorkest met een dansgroep.

WOENSDAG In Forma Aktua exposeren drie beeldend kunstenaars. Waarom mijn belangstelling naar Matty de Vries uitgaat? Ik lees dat ze afkomstig is uit Twijzelerheide en dat ze ooit Ploeglid was. Op ’t eerste gezicht doet d’r werk, qua zachte kleurgebruik me aan Tissing denken, maar dan met meer zeggingskracht. Concreter. Ik zie veel huizen in pasteltinten. Olieverf op canvas of plankjes, soms nog herkenbaar als boekenplank. In de wazige huizen vaak een oplichtend klein raam. Eén huis staat op de rand van een klip. De Vries wil wat vertellen, maar wat? De vertrouwde huishuls bijna in de afgrond? Negen van de ca. 25 schilderijen zijn verkocht. Opmerkelijk.

DONDERDAG Foppe ten Broek wil 1.000 handtekeningen ophalen om zo een burgerinitiatief te starten dat moet leiden tot een supergroot park in het centrum van de provincie Groningen. Foppe, vitale, energieke, gezonde senior met een activistische inslag realiseerde eerder een mural zonder daar een vergunning voor te hebben https://a-kwartier.nl/the-kiss-smokje-deel-i-iv-2/. Daarna het filosofenpad https://klaastaal.nl/filosofenpad-groningen/ aan de rand van Groningen. Doe mee en teken de petitie: www.hartvoorgroningers.nl.

VRIJDAG Mijn dag is goed. In Leek ontdek ik een nog niet eerder door mij gespotte duiventil bij kunstgalerie Roomsterborgh aan de Roomsterweg 5. Een groot exemplaar. Iets verderop aan Longkruid wordt een kunstwerk van Reinier van den Berg onthuld, een gestileerde duiventil in cortenstaal, waarover volgende week meer.

MAANDAG Minivervolg in de serie SkinVision dat ik in week 29 hoopvol afsloot met de toevoeging SLOT na dl IX. De kniehuidexcisie herstelt perfecto. De lymfklierverwijdering ook, maar de zwelling neemt niet af en voelt meer als een platgeslagen prop verhard stopverf dan als vocht. Vriendin M, lymfklierkankerervaringsdeskundige wijst me erop dat medici soms meer focussen op 94% kans geen uitzaaiingen dan 6 % kwaadaardige cellen. Op dat soort woekerende survivors die in mijn lijf graag zouden losgaan in een tumortje zit ik niet te wachten. Mijn huisarts, fietser, orgelmuziek- en literatuurliefhebber die ook keek naar Koch in Zomergasten, betast het bobbeltje en stelt een echo voor: wel of geen vocht. Vanmiddag al. Oei, denk ik, stond er een rood uitroepteken achter mijn naam? Dinsdag hoor ik: loos alarm, gewoon seroom. Postoperatief vocht. Twee daagjes en weg onrust.

DINSDAG Onze familie-app die tot voor kort slapende was als een koel matig bergstroompje in Noord-Finland dat in het dal opgedroogd is, spuit nu dagelijks een hoeveelheid berichten uit als een ejaculerende, met vloeibaar viagra afgetapte, Siciliaanse hoerenloper in topvorm met een kortingskaart voor de wallen. Er zijn praters en zwijgers en alles er tussenin. Ik leer veel over een delier en mijn bewondering voor zorgmedewerkers stijgt met de dag.

WOENSDAG Vriendin C houdt me op het rechte pad van het Gronings. We praten een ochtend in mijn achtste (na Fries, Ned, Eng, Dts, Frns staat het op plaats zes, net voor het steeds verder wegzakkende Italiaans en het bijna verzopen Spaans) taal en ze neemt een boekje voor me mee: ‘Ain van Boeskool’ van Jan de Jong. Verrek, op de hoek van de tafel ligt in een slordige stapel ook ‘n Swien’ van dezelfde schrijver. C, bedankt, denk ik, door jou ga ik weer Gronings lezen. We trakteren elkaar op een wandeling door de stad. Van Van der Velde waar ik leer dat het Nicolien Mizee is die een roman schreef met louter faxen, naar de A-Kerk waar de leukste baliemedewerker ooit een expositie van oud-Minerva-studenten – ik val voor een prachtwerk van Danne Bouman – & een expo van de mooist uitgegeven boeken bewaakt.

DONDERDAG De gemeente Groningen nodigt inwoners uit deel te nemen aan ‘Groninger Gesprekken’. Er zijn er vier op wisselende locaties. Ik bezoek het Floreshuis. Onderwerp: ‘Ruimte maken voor samenleven’. Kan ik mijn ei wel kwijt, denk ik. Bijna volle bak. Een enthou, positieve, kritische, trotse vibe. Zaal is voor de helft gevuld met (gemeentelijke) officials die ook alles Ivan Nio willen horen, stads nieuwe Sociaal Stadsbouwmeester en wettenhouder Van Niejenhuis. Mijn ei? Waarom wordt, als je vol inzet op ontmoeten, ‘bonding & bridging’ een derde van de Kleine-der-A-ruimte ingenomen door parkeervakken?

VRIJDAG Soms blader ik wat terug in de familieberichtenstroom. Ik overweeg een familiekroniek te maken à la Nicolien Mizee, die haar faxen bundelde. Stel je voor: een Excel sheet met in de bovenste balk de namen van alle twaalf deelnemers, aangevuld met drie extra Signalgroepen van wisselende samenstelling. Okee, eventueel gebruikmakend van gefingeerde namen natuurlijk. Links verticaal de datum en tijd. Het middendeel gevuld met alle (alle? Ja alle) gesprekken. En geen commentaar erbij. En als voetnoot de stroom telefonische communicatie. Zou wat zijn.

ZONDAG Na het mooie boek van Korsegaard ga ik door met het lezen van vangsten uit de minibieb. Van Tim Krabbé, die ik vanwege ‘Het gouden ei’, ‘De renner’ en ‘Wielerverhalen’ hoog heb zitten, lees ik ‘Kathy’s dochter’, een draak van een roman. Langdradig uitgesponnen als eikenprocessierupsslierten gaat macho Tim maar door met infantiele beschrijvingen van hoe hij ooit Kathy versierde en nu, na haar overlijden haar dochter. Mijn dwangmatige natuur maakt het me moeilijk het boek na een half uur weg te smijten en terug in de gevelkast te zetten en ik blijf lezen. Weggooien had ik wel moeten doen natuurlijk. Een regelrechte afrader.

MAANDAG Stad is bekend vanwege de hofjes en gasthuizen. Stille, besloten, oude huizenblokjes, ooit opgericht door stichtingen die een bevolkingsgroep (ex-zeelieden, weduwen van neringdoenden, religieuzen) wilden ondersteunen met gratis woonruimte. Nu worden de hofjes bewoond door particulieren. Het Pieternellagasthuis aan de Grote Leliestraat is verreweg het bijzonderste. Voorbij de huisjes loop je door een smalle doorgang waarna je in een grote door enorme bomen overhuifde tuin komt. Je waant je in een kasteeltuin. We noemen het de geheime tuin. Je weet niet wat je ziet. Ssssstttttt.

DINSDAG Ik las, geloof ik, ooit het boek ‘Zen en de kunst van het motoronderhoud’ van Pirsig. Hieraan doet de titel ‘Een korte geschiedenis van de tractor in de Oekraïne’ van M. Lewycka me denken. Ook afkomstig uit onze privébibliotheek aan de gevel.  Ik begin hoopvol, maar, wijs geworden na Kathy’s dochter van Krabbé, leg ik het terzijde na een uurtje. Niet echt mijn boek, zal ik maar zeggen. Toch blijf ik daarna lezen. Nieuwsgierig door de bijzondere thematiek. Twee In Engeland levende Oekraïense jonge vrouwen betwisten de liefde van hun bejaarde in tractoren geïnteresseerde vader (86) voor een jonge vrouw van 36. 

WOENSDAG Mijn superkorte controleafspraak met Martini-dermatoloog als een vervolg op de diagnose melanoom (lees SkinVision 1 – 9) en m’n voorbereide vragen: kijk even naar moedervlekje op linkerpoot en is het 100% zeker dat er na de huidexcisie en lymfeverwijdering geen survivoruitzaaiinkjes zijn doorgesijpeld die in mijn lijf stiekem aan het losgaan zijn geslagen, ruil ik in voor een ingelast bliksemfamiliebezoekje aan Den Bosch en Tilburg en m’n huisarts.

DONDERDAG Stad viert het Gronings Ontzet met de onsterfelijke, afgekloven Bommen Berend, ‘n paardenshow op de Ossenmarkt, kinderspelen aan Reitemakersijge, een drakenbotenrace in de A en vijf statig op trommelsagen door de stad marcherende vrolijke piekeniers. Daar doet onze vriend Aart-Jan aan mee. Hij is lid van een gerenommeerde re-enactmentgroep. In met uiterste precisie nagemaakte middeleeuwse kledij vertonen ze hun kunst. Weer eens iets anders dan bezigheden met derailleurs, molenwieken, gekrijte lijnen in de zestien, trekstangen, glijpalen, verende zooltjes, of orgelpijpen.

VRIJDAG Voor het eerst fiets ik een stukje met drie van mijn vier broers, waaronder drie pensionado’s, hoe mooi is dat. Het zijn geen Bouke Mollema’s maar trappen stevig door. Het vaak prachtige Noord-Drentse coulisselandschap (Peize, Lieveren, Roden) en de Groninger Onlanden trekken aan ons voorbij als voorstedenachtertuinen aan flitstreinen en piepende boemels, terwijl we bespreken wat ons de laatste tijd bezig houdt. De goed onderhouden lijven en karretjes van gemiddeld resp. 65 en 15 jaar halen een gemiddelde van ruim 25 over 45 kms. De dapperste schiet onder het fietsen plaatjes voor de eeuwigheid. Zonder het te benoemen draagt elk in zijn hart de tocht op aan nummer vijf in Den Bosch.

ZONDAGmorgen Groningen opent zijn Hoofdstation met muziek, genodigden, een sleutel voor burgemeester Roelien Kamminga en bloemenzaad voor passanten. De perrons en ondergrondse passage zijn mooi, ruim, strak en modern. En dat allemaal achter die mooie oude statige stationshal. Toezichthouders leggen uit dat hier andere regels gelden dan in Stad, dus duivenvoeren zou mogen, maar verontreiniging dan weer net niet. Dus de vredesapostelen uit de hand of een bakje voeren: no problemo.

ZONDAGmiddag ‘Machine Entanglements’ heet de expo die op zes locaties in drie noordelijke provincies zit. ’t Moet schuren, verwonderen en verbinden. Nou dat schuren lukt goed, mijn kunstreceptoren hebben ‘t zwaar. Maatschappij en kunst zouden moeten verstrengelen. Burgemeester Roelien Kamminga verricht de opening in de Niemeyer fabriek. We zien veel knopjes- en apparatenkunst: (gemanipuleerde) fotografie, video(installaties), gedigitaliseerde objecten; alles in een ruim, koel, oud fabriekshuis dat erom schreeuwt getransformeerd te worden tot wooneenheden.

MAANDAG Nexus van Harari (The Global Bestselling Author of Sapiens) moet je lezen, hoor ik in anderhalve week van twee matties en door een toeval komt daar een derde bij. De aanbeveling is niet enkel vanwege de op de omslag afgebeelde duif. Van één van hen krijg ik ‘m te leen in het Engels. Godzijdank niet in het Hebreeuws, denk ik nog. Taaie kost, verwacht ik en trek er enkele weken voor uit. Ik krijg geen spijt. Waar Harari goed in is: eenvoudige begrippen als informatie, waarheid, werkelijkheid, met zeer interessante vertellingen beschrijven. Een voorbeeld: het in de markt zetten van Stalin, Jezus, Trump, gebeurt/de door ‘story telling’ met oneindige schares luisteraars die later menen dat alles echt is en op waarheden berust. Dat ook Harari het classificeren van entiteiten lastig vindt blijkt uit de opsomming: Arabieren, Palestijnen, Joden en Koerden, waar hij landen op dezelfde plaats stelt als religies.

DINSDAG Vindicat biedt Groningen op zijn 210^e verjaardag een concert vanaf het water aan. Het kost moeite bij de naam V niet te denken aan intimidatie van buschauffeurs, het kort en klein slaan van een Japans restaurant, vrouwen spermaemmers noemen, van balkons van het verenigingsgebouw glaswerk naar beneden gooien of over de rand pissen, illegale huisfeesten, bangalijsten, alcoholmisbruik, maar deze avond lukt het even. Jarenzeventigdiscomuziek van de studentenband, R. Rinus en P. Daalemmer en het Noordpoolorkest schalt over de drukbezochte kades en het water.

WOENSDAG Organist Andreas Jost (1973) speelt in Martinikerk een prachtig concert met Bach, Kee, Sweelinck, Buxtehude. Jost, Züricher en een echte leraar, laat enkele stukken twee keer horen: van de componist en van Nederlandse bewerkers Kee en Sweelinck. Bij de superbekende stukken (‘Allein Gott in der Höh sei Ehr’ en ‘Wachet auf, ruft uns die Stimme’) die ik in mijn prepubertijd (in het Nederlands) uit het hoofd kende, ik zat nog tussen ietsisme en ietsiepietsisme in, onderga ik een bijzondere fysieke sensatie: mijn beenhaartjes zijn even kippenvel en laten de stof van mijn rode korte broek bewegen, rijzen en later weer dalen. Bij deeltjes van Piet Kee, denk ik aan kermismuziek. Heerlijk. Bij Buxtehude droom ik weg en kijk op mijn foon naar organiste Anna Lapwood, en vraag me af of de uit louter mannenbroeders bestaande artistieke commissie en bestuur haar nog eens aandurven.

DONDERDAG Autodelen zit in de lift. Mooi zo. Over enkele jaren gaan we privé-autobezit bijzonder vinden.

ZONDAG We kunnen het niet laten en bezoeken de eindexamenexpositie van de Klassieke Academie in Pictura. We zien 169 voornamelijk eendimensionale werkstukken/jes van twaalf vrouwen en één man, verkoopklaar met prijzen tussen € 90,- en € 3.000,-. Mijn prangende vraag ‘Doet het iets met mij?’ beantwoord ik met ‘nee’. Zeker, we zien mooi werk, goed zelfs, maar ook veel ‘braaf’ en ‘gewoon’ om maar niet ‘gewoontjes’ te zeggen. Ik doe moeite me niet door de titels (geloof / voetwassing / gebroken nacht na de preek / gisteren jarig / het werk van predikant) te laten beïnvloeden. Of je deze parttime (avond)school à € 3.900,- per jaar een academie kan noemen blijft in mijn hoofd zoemen. Ik mis inclusie, maatschappelijke relevantie.

MAANDAG Wordt het niet eens tijd de Nederlandse huisartsen die de artseneed hebben afgelegd te wijzen op de één na laatste zin en hun te verplichten vijf of tien jaren te werken in gebieden waar een huisartsentekort is? Nederlandse artseneed ( 2003 ) Ik zweer/beloof dat ik de geneeskunst zo goed als ik kan zal uitoefenen ten dienste van mijn medemens. Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen en lijden verlichten. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Ik zal aan de patiënt geen schade doen. Ik luister en zal hem goed inlichten. Ik zal geheim houden wat mij is toevertrouwd. Ik zal de geneeskundige kennis van mijzelf en anderen bevorderen. Ik erken de grenzen van mijn mogelijkheden. Ik zal mij open en toetsbaar opstellen. Ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving en zal de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg bevorderen. Ik maak geen misbruik van mijn medische kennis, ook niet onder druk. Ik zal zo het beroep van arts in ere houden.

DINSDAG Het Groninger Museum met na Blühm de nieuwe tweekoppige directie Vierkant/Gortzak bevalt ons. Met de expo ‘Welcome to the dreamhouse’ zien we een uitgepakt depot aangevuld met alledaagse pr/spullen van Marktplaats en MamaMia. Een bijna zeventiger meent lollig te zijn en plaatst ergens een bakje duivenvoer bij de geëxposeerde dagelijkse goederen. We kijken verrast rond in de secuur en uitbundig ingerichte woonvertrekken. Namen van Hak, Mendini, Hajduk, Warhol, Starck, Kiefer, Corbijn, Sotsass ontbreken natuurlijk niet.

WOENSDAG HØmlet van William Shakespeare in Diever wordt zo’n 25 keer uitgevoerd. De brochure meldt 250 namen van medewerkers. Twee-hon-derd-vijf-tig! We zien een schitterend spektakel met in de hoofdrol Inge Wijers als HØmlet. Wat een speler, wat een tekstbeheersing. Het 1000-koppig publiek houdt zijn adem in als zij fluisterend Shakespeares filosofie over wat het leven tot leven maakt uitspreekt. Een meesterlijk spelende cast, een magisch decorstuk dat van houten wand transformeert tot mensenkop, verrassende tekstvondsten, humor, spelers met dubbelrollen, perfect licht en geluid, warme worst in de pauze en keurig publiek dat opschuift voor laatkomers. Het dubbelzijdige toneel toont met familiemoord, wraak, een toneelstukje in het toneelstuk,  weergaloos theater.

DONDERDAG: Een van de mooiste werken in de Martinigangen is een schilderij van de Noorderhaven in Groningen. Google leidt me naar Theo Onnes (Uithuizen), de maker. Anders dan veel schilderijen met de Groninger A als onderwerp zien we hier ingetogen kleuren met als aandachttrekker een mysterieuze gele gloed op het water. Even denk je ijs te zien maar de bomen halen je uit die droom. De witte klassieke gevel en de drie scheepsrompen stimuleren ieders fantasie. Over Onnes verscheen onlangs het boek ‘Zichtbare verwondering’ van Sijens/De Vries.

ZONDAG: ‘Salle des pas perdus’ is de bijnaam van de Groninger Stationshal. Voordat ik, uitgenodigd door NS, wat gedichten ga voorlezen kijk ik omhoog en verbaas me over het plafond en de indrukwekkende tegeltableaus van de Groninger (Ploeg)kunstenaar F.H. Bach. De hal is een zogenaamde ‘salle des pas perdus’, een zaal waarin voetstappen verloren gaan. Dit verwijst naar de akoestiek van de hal, maar ook naar de functie. Zowel vroeger als nu en straks is het een wachtruimte waarin mensen rondwandelen om de tijd te doden en dus min of meer nutteloos hun voeten verplaatsen. Deze prachthal in het mooiste stationsgebouw van Nederland, is mijn trigger. Nog een bijnaam van de hal: ‘Kathedraal van het gevleugelde wiel’.  Naast het Peerd van Ome Loeks op het Stadsbalkon heb je prachtig zicht op de gevel met zijn mix van laatgotische versieringen, roosvensters en renaissancistische topgevels. Hoe mooi dat NS Groningers de kans geeft de vloer te nemen. Mijn verzen Atsje, Zomertuin/Simmertún, M. Verstappen, Drentsche Aa alias Jongbloedvaart, Maxima, Pieter Omtzigt, Op fietse noar Emmen/alias Woar je zunder kin, Zesentwintig,  Afrodisiacum baden in de fijne akoestiek.

MAANDAG Een van de lustrumactiviteiten van buurtvereniging het A-Kwartier is een kunstroute langs de A-straten waarbij schilderwerk van stadsgezichten in het A-kwartier door Groninger kunstenaars achter ramen is geplaatst. Niet alleen vroegere hoerenlopers zullen de parallel met raamprostitutie uit vervlogen tijden herkennen.

DINSDAG Een eigen kerk(je) bouwen was het plan. Boer Harkema liet 12.000 stenen uit België komen en bouwde tussen 1985 en 1998, met hulp van vrijwilligers, een klein kerkgebouw op zijn eigen grond, compleet met orgel, preekstoel, heiligenbeelden. Locatie: de driehoek Aduard, Den Ham, Fransum. Omdat hij geen vergunning had werd een bouwstop opgelegd, maar toen de gemeente de toeristische potentie zag werd het bestemmingsplan aangepast. Ernaast staat een miniatuur boerderij. Een paar bruggetjes erbij, een ophaal-, boog- en draaibrug en klaar. Nu de naderende aftakeling nog een halt toeroepen.

ZATERDAG De buurtvereniging Het A-kwartier bestaat veertig jaar en pakt uit met een feest bij De Sleutel. Ingrediënten: 120 gasten, een fotopresentatie die de transformatie van prostitutiegebied naar mooiste stadswijk toont, de sympa  binnenstadwethouder die op een vrije zaterdagavond langskomt en ook een all-inclusieve polsbandje ontvangt, een Virtual-Reality-ervaring met poëzie van Rawie, een heuse wijkvlag, een kunstwerk aan de tijdelijke Visserbrug, koude drankjes, lekkere muziek, een fijn buffet, een koel terras, een volle dansvloer, fiere vrolijkheid en het prettige besef dat een energieke buurtvereniging veel vermag.

ZONDAGMORGEN Drie weken niet fietsen met de Masters van Spaak kost mijn longen- en spiersysteem de nodige inspanning. We jakkeren naar Een en doen 60 kms met 27,5/u. Vanwege 20+ pedaleurs wordt de groep gesplitst. Ik kies voor de tweede, iets rustiger serie.

ZONDAGMIDDAG We bezoeken Museum Kosmotroniks in Westerhavenstraat, waar twee kunstenaars exposeren. Harry Arling met Kosmotroniks in plastic en Wijnand Driessen met architectuur in karton. Arling interviewde ik ooit als Stamgast in het A-Kwartier. Driessen werkt tot in millimeters met architecturale kartonnen sculpturen: een Parijs of Japans huis, compleet met superfijn uitgesneden details, alles in kartonkleur. Arling gebruikt plastics en materialen uit de oude doos die hij tot ingenieuze, magische, sprookjesachtige, kleurrijke (soms mechanische) objecten transformeert, veelal met beweegbare onderdelen en uitgekiende lichtjes. Het Groninger Museum kocht werk van Arling aan.

ZONDAGNAMIDDAG Bij Kunsthandel Peter ter Braak exposeert Liesbeth Annokkee met expressief grof gepenseelde koppen, alle zonder titel maar met prijskaart, variërend van € 900,-,  € 1.200,- tot € 2.800,- . Verbaasde, denkende, vragende, serieuze koppen. Bruinen en grondkleuren overheersen. De kunstenares licht toe dat de kijker zijn zintuigen moet inzetten opdat cynisme  wordt ingeruild voor empathie. De opening wordt verricht door dichter Rodaan Al Galidi. We nemen de tijd om onszelf in de niet gedetailleerde koppen te herkennen. Bij vlagen lukt dat.

MAANDAG Klaastaal levert een bijdrage aan het boek ‘Vier handen, één brein’ van Sybolt en Euwe de Jong. De boekpresentatie (zaterdag 20 september om 15.00 uur in de Martinikerk te Groningen) gaat samen met de presentatie van de tiende Bach-cd van de broers. In 2006 begonnen ze met de cd-productie van Bachs cantatewerk; vierhandig, mind you. Nu, twintig jaar verder is de serie compleet. Als warme liefhebber van orgelmuziek / Bach / De Jong & De Jong schreef ik ettelijke malen over hun supermuziek. Sander Zwiep, presentator van Maatwerk op NPO Klassiek, presenteert de feestelijke mijlpaal. Ben benieuwd wat ze van mij hebben gekozen.

DINSDAG Deze dag noem ik kleinegebarendag. Een familielid voorbij de tweede graad stuurt me om 07.00 uur een klaverblaadje ter voorbereiding op mijn gesprek met de chirurg. Wat een attent, fijn, klein gebaar. En wat onverwacht. Vrouw I raadt de afzender niet. De chirurg (in opleiding) in het Martini wijst me de weg in kwaadaardigehuidkankerland. Binnen zes weken word ik gesneden. Voor meer info: zie SkinVision III. Het kleine gebaar hier: een Gronings versje in de wachtkamer.

WOENSDAG De NS organiseert enkele culturele dagen in de stationshal van Nederlands fraaiste stationsgebouw. In mij is iemand gevonden die in drie talen poëzie voordraagt. In het Fries wordt jeugdliefde Atsje bezongen. Een Groningse primeur wordt een vers waarin een staartbot, waterschap, Ramadan en een sport-b.h. bij elkaar komen. In het Nederlands gaat ’t over (o.a.) de wulpse Drentsche Aa met sensuele lissen, M. Verstappen en Zomertuin, vanwege onverwacht bezoek oplopende spanning in een zomertuin (dit vers in mijn moedertaal en het Nederlands). Data: 21, 22 juni en 5 en 6 juli. Klaas de drietalenman/drijtoalenkerel/trijetalenjongen: 22 juni van 12.45 – 13.00 uur.

ZATERDAG Voorbij Omaha Beach, waar we ons vergapen aan informatie in een prachtig ruw betonnen museum over de landing van bijna 45.000 Amerikaanse en Engelse soldaten in juni 1944, die het begin vormde van de bevrijding, rijden we door naar ons hotel in Port en Bessin naast een golfcourt. Ik toets mijn vooroordelen aan de praktijk. Ik ken zeven golfers, op twee na  70-plus, vijf mannen, twee vrouwen, drie familieleden, die allen pochen over lekker bewegen in de natuur. Golfen is meer een spel dan een sport. Het mist een (voor mij niet onbelangrijk) aspect dat het inspanning vergt en de hartslag wat verhoogt. Hier zie ik mannen, witte, senioren, die, doodop na een balletje slaan, zich in een elektrisch autootje hijsen en nog uithijgend van de inspanningen, naar verderop rijden/vervoerd worden.

ZONDAG In Bayeux, ja, inderdaad de stad van het 70 meter lange wandkleed dat we laten voor wat het is, bezoeken we de markt en een concert in de kathedraal: The Choir of York Minster treedt op. Wandelend door het stadje zien en horen we al een opvallend groot aantal, voor de verandering uitstekend Engels sprekende jongeren. Het wordt een werkelijk schitterend concert. Superzangers. Jong en afgetraind. Werk van 16^e tot 20^e eeuw. Twee aparte orgelstukken. De zangers zijn in lange rode gewaden gekleed. Wat ik mis is: zichtbaar plezier. De gezichten tonen vermoeidheid. Waarom ook het concert om 20.30 laten beginnen en niet om 19.00 uur? Het programma meldt dat het koor uit York acht keer in de week optreedt.

MAANDAG Richting Frehel passeren we de fraaie puntmuts Mont St. Michel, Frankrijks derde toeristische attractie (na Eiffel en Versailles) met 3,5 miljoen visiteurs per jaar. Het blijft een aparte plaats: waar ooit een berg lag, nu een in zee liggend stadje in de vorm van een tussen eb en vloed drijvende driehoek. Frehel en Erquy zijn prachtbadplaatsen met een schoon strand, vissersbootjes die bij eb droog en scheef komen te liggen. Als lunch eet ik wulken: slakken met kieuwen, een beetje als inktvisringen. Wat mannen spelen boules, een soort golf maar dan op een miniterrein en zonder karretjes en sticks.

DINSDAG/WOENSDAG We grazen de prachtige kust van Bretagne af. Er zijn veel aantrekkelijke zandstrandjes, gelegen in inhammen en begrensd door rotskusten. Bij toeval spreken we de (van oorsprong Nederlandse)  burgemeester van Plévenon, Hervé van Praag, die ons uitgebreid het complexe bestuurlijke systeem in een notendop uitlegt en ons voor een lunch verwijst naar Crêperie Chez   Annie. Samen lachen we om een filmpje waarop Macron een tik krijgt van Brigitte.

DONDERDAG Dat we de beste vakantiemaaltijd verstouwen in Roeselare (B) verbaast ons zeer. Op culinair gebied maakt Frankrijk de pretenties niet echt waar. Gezellige bezoeken in Turnhout en Nijmegen sluiten ons zomers verlof af.