Maarten ’t Hart ‘De nakomer’ 36 (1996)

Deel I: ROEMER. ‘De nakomer’ begint in Groningen. De reden daarvoor lees ik in een interview van Frank van Dijl. ’t Hart kreeg de vraag waarom de plaats van handeling bij hem altijd Maasluis is. Vandaar nu eens Groningen en Drenthe. Volkskrantrecensent Arjan Peters sabelde destijds dit boek neer. ‘De nakomer’ dus, waarin Roemer (eigenlijk Simon) Minderhout wordt geboren als zoon van Neletta en Jacob. In 1918 wordt Jacob gemeentesecretaris in Anloo. In Anloo sterft Roemers vriend Coenraad nadat hij gif uit een bierflesje dronk. De rector van het gym uit Assen komt op huisbezoek nadat Roemer gezegd heeft dat God niet bestaat. Sieberig bewondert Roemer om zijn stoutmoedige vraag. In Gieten wordt Roemer belaagd door een groepje Drentse jongens dat hem ‘pak op pens’ wil geven. Apotheker oom Herbert lijkt het een goed plan als Roemer hem later zal opvolgen. Hij trakteert de Drenten op een ritje naar Stad en verkoopt de auto aan Jacob die er samen met Roemer mee naar concerten in Stad rijdt.Roemer raakt onder de indruk van de klassieke muziek. Hij gaat in Leiden wijsbegeerte en farmacie studeren. Hij wil zich verdiepen in het thema ‘jodenhaat’ maar wordt door zijn prof teruggefloten. Door verkeerd natronloog op te zuigen verliest R een deel van zijn tong.

DEEL II: DE NETTENBOETSTER. Het is 1939 in Maassluis waar Roemer net apotheker is geworden. Het wordt oorlog. De zoon van weduwe Vroombout wil, tegen betaling, vluchtelingen naar Engeland brengen. De boot wordt tot zinken gebracht maar de opvarenden overleven. Roemer bezoekt concerten in R’dam, samen met een Duitse militair. Een grote groep mannen uit het havenstadje sluit zich aan bij de geuzen. Later worden veel geëxecuteerd. Roemer wordt bezocht door een jonge vrouw, Hillegonda, die medicijnen moet hebben. In ruil speelt ze op de piano en zingt een Zweeds liedje. Later komt ze bij Roemer langs om chloroform te halen. Na een fosforbombardement gaat Roemer gewonden helpen. Hij is verliefd op Hillegonda. Zij brengt even later een nacht met hem door. Daarna probeert hij uit te vinden waar ze woont en belandt bij een gereformeerde vergadering over de kinderdoop. Roemer volgt de kerkstrijd op afstand. Op straat wordt hij hevig aangevallen door groepjes jongens.

DEEL III DE BESCHULDIGING Roemer is op leeftijd en wordt terminale thuiszorg aangeboden. Op straat wordt hij door motorrijders aangehouden: of 10.000 gulden betalen of ze maken bekend dat hij mensen in de oorlog heeft verraden. Later staat er een bericht in een regionaal krantje dat hij ooit een verzetsgroep zou hebben verraden wat leidde tot de executie van 8 man. Het artikel wordt uitgebreid herhaald in het Rotterdams Nieuwsblad, nu een paginagroot stuk en later op het Journaal. Roemer stort zijn hart uit bij Aäron bij wie hij schuilt. Er komen allerlei personen en situaties voorbij uit Roemers jeugd die duiden op verraad, terwijl de werkelijkheid anders is. Uiteindelijk lijkt het erop dat een dominee het verraad heeft gepleegd.