Onze minibieb ‘Achter Minerva’ is een succes. 
Er wordt gehaald, gegraaid, geruild, gebracht, gefotografeerd en op het bankje gezeten. Na wat aanloopaarzelingen begint hij op mijn eigen boekenkast te lijken: Hermans, Campert, Ir. H. A. Schuringa, Siebelink, Lanoye en een Spaans schoolboek (helaas niet over de presente de subjuntivo maar over la contabilidad). Het is de week van fietsconditieherstel na de c-klem. In mijn derde fietstochtje, Zoutkamp, Hornhuizen, word ik gelukkig van de K-stijging ten opzichte van de T. De va/FTF- daalt. Ik probeer de 75%-TourdeFrancenorm te halen. Im Großen und Ganzen gelukt (¹). Fietsend gedenk ik drie overledenen: twee stokoude mannen en een vrouwelijke leeftijdsgenoot. Ik betreur de verloren tijd in de bioscoop bij de première van ‘Speak No Evil’.
Ik vraag me af 
of we goede vriend en openbaaronderwijsman Rob Kraakman bij zijn afscheid wel voldoende recht hebben gedaan met de zin: ‘Als je meer dan veertig jaar het onderwijs hebt gediend als leraar, teamleider, sectievoorzitter, leesbevorderaar, zorgteamcoördinator, heb je aan de eigenschappen atletisch, ambitieus, bedachtzaam, collegiaal, daadkrachtig, empathisch, flexibel, goedaardig, hoogbegaafd, idealistisch, joviaal, kritisch, loyaal, meelevend, nuchter, onvermoeibaar optimistisch, plichtsgetrouw, quirinus, realistisch, standvastig, toegankelijk, uitbundig, (vrouw)vriendelijk, welbespraakt, xenofiel, yup en zorgzaam, wel iets: Rob in één woord.’
Fietsend zie je kleurenblinde boeren die het lastig vinden de Nederlandse vlag correct uit te hangen. Anti-monarchist, Omtzigt-adept, driekleurmijder, ex-GroenLinks, ex-D66, plezierbelastingbetaler, republikein, allemaal prima, maar ik vind het storend en respectloos en ik bevraag mezelf waarom. Het had immers maar weinig gescheeld of ik was zelf boer geworden. Des te meer moeten boeren aan mijn mening hechten, een kritische watcher uit eigen gelederen. De beroepsgroep denkt recht te hebben op uitkoopregelingen, graaier Farmers Defence Force-voorman Van den Oever voorop. Hoe zouden uitgerangeerde campingeigenaren, begraafplaatsuitbaters, fruittelers, tuinbouwbedrijven tegen dit op niets gebaseerde en ten onrechte geclaimde voorrecht aankijken? Je produceert tot op het merg gesubsidieerde bulkgoederen met een kleine marge, vergeet je bedrijf op tijd om te bouwen en raakt failliet ondanks tijdige waarschuwingen van mannenbroeders (en twee zusters) Staghouwer, Schouten, Kamp, Verhagen, Verburg, Veerman, Apotheker, Brinkhorst, Van Aartsen, Braks, De Vries, Bukman en De Koning en dan excelleer je in ongegeneerd de hand ophouden.
(¹) De formule: 0,5K ͢ ↑ᴥ1mt <-va/FTF; ->75TF (geluksgevoel neemt toe bij stijging van aantal halve kilometers per minuut, gecorrigeerd door een afname van de valangst/Flat Tyre Fear met als enig ultiem doel 75% van de gemiddelde Tourdefrancesnelheid te halen).
loop ik mee met Provinciale Staten. De male chauvinist pig in mij hoopt op een evenbeeld van 
Het voelt als een verjaardagsfeestje met wat stokoude ooms en tantes en neven en nichten die zich op hun vijftigste nog jong en sexy noemen. Ik denk na over de ondertitel ‘Springlevend’. Dat zeggen verpleegsters ook van oude aan staar, artrose, prostatitis en alcoholzucht lijdende mannetjes. Midden tussen glimmende eksterhebbedingen is Ploegwerk uitgestald. Als gelouterde Ploegwatcher maak ik graag een ronde en test mijn geheugen dat hoewel springlevend gaten heeft als Groningse landbouwweggetjes.
Alkema blijft boeien. Uitsluitend geheimzinnige zwarte verfspatjes en kringelende fijne lijntjes op wit stimuleren mijn grenzeloze fantasie. Ik zie spannende volumineuze vrouwen die net in het licht staan en van wie slechts de contouren zichtbaar zijn. Ik zie een soort genenplanning van een besluiteloze schepper die nog alle kanten op kan. Dik Breunis raakt de actualiteit en mij met een houten aardbevingbestendig huis op een van ijzeren spanten gewrochte terp, dit werk torent uit boven Breunis’ amorfe houten boomdelen, soms door een stuk staal in toom gehouden. Annelies Gommer blijft imponeren met wat ik oneerbiedig parkeergaragewerk noem. Deze keer zien we een voetgangerspassage boven een snelweg. Stil, strak, glanzend, geheimzinnig: een filmstill.
Een Minervastudent met interesse voor orgelmuziek? Zou maar zo kunnen. In ieder geval een omdenker die zich de lumineuze en onmogelijk geachte taak heeft gesteld om orgelpijpen te construeren die niet geluid maken door op toetsen te drukken maar eraan te trekken. Heerlijk! Gezien in de mooist denkbare expositieruimte in Scheemda, de steenfabriek.
We zien kunst waarbij broeder Blühm van het Groninger Museum zijn handen zou toeknijpen. Geen kunstdiscipline of hij wordt hier geëxposeerd. Op fijn schilderwerk na, misschien, maar daar hebben we de Klassieke Academie voor.
beschouwende, liefhebbende toeschouwer tot het uiterste uit. We zien driedimensionaal werk waarin alledaagse (soms op straat gevonden) objecten, (bouw)materialen, esthetisch worden hergebruikt en schilderijen waarbij de ogen van de kijker net zo hard moeten werken als die van de maker. Nijboer is geïnteresseerd in choreografie, free running, spiritualiteit & lichamelijkheid. Nijboer speelt met applicaties van verf en vraagt de kijker niet alleen met de ogen maar met het lichaam te kijken, de kunst te ondergaan.
Als ik op mijn racefiets afsla bij Helperzoom richting Antwerpenweg en op tempo door de tunnel jakker, schiet een rat voor me langs. Zo te zien een bruine rat(¹), een vrouwtje. Zij wordt net niet geshredderd door mijn voorwielspaken. De Giant TCR-spaken zijn niet rond maar plat en op snelheid ronddraaiend hebben ze iets weg van de smalle vlijmscherpe mesjes waarmee slagersvrouwen in mijn dorp vroeger plakjes cervelaatworst sneden als er een personeelsfeestje was van Uitgeverij Banda. Dat ging maar net goed, denk ik en vervolg mijn trainingsrondje Zuidlaardermeer. Voorzichtig, denk ik, rattenvrouwtjes dragen het jaar rond verantwoordelijkheid voor jonkies. Een week later zie ik, in de vooravond, schuin voor ons huis, een rat(²) onder het cortenstalen hek van Minerva kruipen. Op zoek naar een nagerecht na zijn buik vol te hebben gegeten bij de vuilnisbak op de steiger. Onmiddellijk denk ik aan ‘Ratten’ van Maarten ’t Hart. Een schitterend en uiterst leerzaam boek over, inderdaad, ratten. Beverratten, muskusratten, rioolratten, woelratten, zwarte ratten, huisratten, scheepsratten en een oneindige stroom aan interessante informatie komt voorbij. Bioloog/etholoog (en Bachkenner) ’t Hart beschrijft in ‘Ratten’ uitgebreid mythes en legendes waarin ratten voorkomen. Vooral zijn notities over rattenkoningen zijn indrukwekkend. Vaak worden ratten enkel slechte eigenschappen toegeschreven, terwijl ze, net als andere soms lastige beestjes, uiterst nuttige functies vervullen. Direct daarna denk ik aan opvoeden. Als je kinderen leert dat muizen, mollen, spinnen, steenmarters, salamanders, ratten, bijen en wespen nuttige in plaats van ondieren zijn, dan zijn ze er op latere leeftijd niet bang voor. Net als geloof in verzonnen goden is veel angstgedrag in de jeugd aangeleerd, De stap van ratten naar vossen is een kleine. Voor het Scheepvaartmuseum leun ik tegen de droog staande Alida. Ik wacht totdat Vrouw I klaar is met haar rol van goedlachse baliemedewerkster. Een Duitse toerist spreekt mij aan. Eerst een inleidende aftastende voetbalanekdote over de van Dortmund naar Manchester getransfereerde Noorse alleskunner Håland. Dan een verhaal over in steden levende Füchse im Ruhrgebiet. Vossen. Ook in Groningen? Mijn racefiets en ik gaan eropuit.
Dat de NH-kerk in Coevorden zijn deuren moet sluiten, ach daar kijkt niemand van op, kerken hebben de boot gemist en zijn nu eenmaal uit. Coevorden is star en eigenwijs geweest en vergat naar grote broer Emmen te kijken waar de Grote kerk floreert met een mix van kerk- en crematiediensten en wijnproef- en grotematenlingeriehows. Maar op welk hoekje van Marktplaats het V.d. Berg en Wendt-orgel straks wordt geplaatst als het gebouw wordt overgeleverd aan de spinnenwebben en de eeuwigheid, houdt me bezig.
Nog één keer over de huisartsenij. De huisartsen doen iets niet goed in de PR. Na de beruchte ‘beterlatenlijsten’ in het Hagaziekenhuis (lijsten met handelingen die maar beter nagelaten kunnen worden: voor sommige verpleegkundigen tweederde van de dagtaak) en na de onthulling dat veel huisartsen in 80 % van de gevallen onnodig maagzuurremmers voorschrijven, publiceert het Radboudumc samen met het Nederlands Huisartsen Genootschap nu een lijst van 385 aanbevelingen die moeten leiden tot het voorkomen van zorg die patiënten niet beter maakt maar die leiden tot nare bijwerkingen. Te roemen is de openhartigheid waarmee het NHG hiermee naar buiten treedt. Andere onderzoeken geven aan dat zo’n 90 % van de aangeboden kwalen vanzelf voorbijgaan. Niet gek dus dat een inmiddels beroemde tegeltjeswijsheid luidt: Het meeste gaat vanzelf over, tenzij de huisarts er op tijd bij is.
De mannen zijn goed op elkaar ingespeeld. Een bewegend ooglid, een trekkende pink zijn voldoende om de coda iets pregnanter aan te zetten of schielijk van plaats te veranderen bij een vastlopende toets. Ook prachtig is het quatre-mains spel, staand gespeeld aan het kabinetorgel, alsof ze, wat aangeschoten voorovergebogen tegen de tap duwend een Leffe Blond bestellen. Maar mooier nog dan het orgelspel is Judith Prangers zang. Al vanaf het begin met ‘Het verboden laid’ over een jongen die geen dodemanslied mocht neuriën. O wat mooi, denken alle bezoekers simultaan, terwijl ze synchroon een traantje wegpinken en zich afvragen of comitévanaanbevelinglid Peetoom publiekelijk afstand heeft genomen van de vuige Omtzigtbeschimpers in haar partij.
Overdenk Pfeiffers La Superba. Heerlijk, wat een koket narcistisch opgeblazen menneke. Een smakelijke literaire saus over vuig seksisme in een vormrijke, inhoudloze, hoogmoedige, katholieke, platvloerse, maffiose, Italiaanse setting in een labyrintische mix van xenofilie en xenofobie, daar pak je prijzen mee. Alles durven zeggen en schrijven wat je wil. En dat ook willen kunnen. Alles bereiken…
Groningse accent, minieme scheurtjes in d’r red-hot-pepper-lipstick met een fijne gloss doen het goed in de zon en verwarmen hem. ‘Woont u hier in de buurt?’ vraagt ze hem als hij naast haar neerstrijkt. Ze glimlacht terwijl ze liefdevol naar twee duiven kijkt. De man kijkt haar vrijmoedig aan met een u in jij veranderende blik. Ondertussen vraagt hij zich af wat het verschil tussen een legging en skinny jeans is. Zij: ‘Je ziet er niet uit als een duivenhater.’ ‘Nee,’ antwoordt hij berekenend. Waarom zou je een mooie vrouw ook tegenspreken. ‘Ik heb zelf lang duiven gehad, het zijn lieve vogels.’ ‘Mooi ja,’ zegt ze, zijn kant opschuivend. In de ene hand een glas wijn, met de andere schuift ze een lange lok achter haar oor met glimmertjes. Een beetje samenzweerderig gaat ze verder: ‘Maar de meeste mensen moeten van duiven niets hebben.’ ‘Sja, er zijn er die het ‘vliegende ratten’ noemen,’ antwoordt hij, na enig nadenken. Ze pakt een handjevol duivenvoer uit d’r broekzak en strooit het 
rond. ‘Duiven hebben een superscherp zicht,’ vervolgt ze geduldig. ‘Wist je dat duiven zijn ingezet bij borstkankeronderzoek? Ze zijn na twee weken training in staat tumoren op mammogrammen te herkennen.’ Zijn mond valt open. ‘Is dat zo?’ probeert hij quasi-verbaasd te klinken. ‘Ja, duiven kunnen dat beter dan getrainde wittejasdragers. Google maar eens.’ Haar aandacht voor haar gelegenheidsbuurman ebt plotseling weg. Ze fixeert nu een man aan de overkant van de A. Stuntelig, sullig type. Rode ribbroek met slijtlekken op de billen. Ongelezen NRC onder de arm. Ze gaat staan en zwaait, wat onwennig. Hij zwaait terug.